GÜNEŞ ENERJİSİ SANTRALİ KURULUMLARINDA TOPOĞRAFYA ANALİZİ

Dündar S. O., Öcalan T.

7th INTERNATIONAL ZEUGMA CONFERENCE ON SCIENTIFIC RESEARCH, Gaziantep, Türkiye, 21 - 23 Ocak 2022, ss.79-80

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Gaziantep
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.79-80
  • Yıldız Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Enerji tüm dünyada ekonomik ve endüstriyel kalkınma için başrolde bulunmaktadır. 2015 yılında Uluslararası Enerji Ajansı’nın yayınladığı rapora göre ülkeler enerji ihtiyaçlarını birincil olarak fosil yakıtlardan karşılamakta ve dünyadaki enerji ihtiyacının %80’i fosil yakıtlardan sağlanmaktadır. Bu sebeple, karbondioksit salınımının %90’ı enerji ihtiyaçlarını karşılamak için kullanılan fosil yakıtlardan kaynaklanmaktadır. Çevresel problemler, tükenen enerji kaynakları ve yükselen enerji fiyatları yenilenebilir enerji yöntemleri ile enerji üretiminin önemini artırmaktadır. Dünya üzerinde kullanılan yenilenebilir enerji kaynaklarının başında güneş enerjisi gelmektedir. Güneş enerjisi santrallerinin proje geliştirme sürecinde harita mühendisliği disiplininin sunduğu başlıca katkılar, topoğrafyanın doğrudan veya dolaylı yoldan etkilediği alanların ölçme yöntemlerine bağlı olarak belirlenmesidir. İlgili süreçte sayısal arazi modeli üzerinde çok ölçütlü analizler yapılarak, diğer ilgili uzmanlıklarca da analizler desteklenmektedir. Bu çalışmada güneş enerjisi santrali (GES) kurulum sürecinde uygulanan temel haritacılık hizmetlerinin yanısıra, daha yüksek hassasiyette ilgili topoğrafyanın modellenmesi ile elde edilen analizlerin yenilenebilir enerji sektörüne sunulabileceği yenilikçi katkıların irdelenmesi amaçlanmıştır. Yaygın olarak küçük çaplı GES projelerinde (<5 Mw), topoğrafya genel arazi eğimlerine bakılarak analiz edilmekte, güneş panel ayaklarının yerleşimi buna göre planlanmaktadır. Buna karşın son yıllarda sektörün gelişimi ile birlikte geniş alanlara yayılan büyük projelerde güneş panellerinin oturduğu her masa ayağının yüksekliklerinin hesaplanması gerekliliği doğmuştur. Klasik çalışma yönteminde masa ayak boyları sahada nivo ile ölçülerek aynı anda hesaplanmakta ve günlük 1000-1500 adet masa ayağı hazırlanmaktadır. Yeni çalışma yönteminde ise hesaplamalar sayısal arazi modeli üzerinden önceden yapılmakta, böylece günlük masa ayağı 8000 adet olarak teslim edilebilmektedir. Geliştirilen bu yeni yöntem ile nivo ölçümleri ve hesaplamalar için personel ayrılmasına gerek kalmamış, personel sayısındaki azalmaya karşın hızın, verimliliğin ve iş kalitesinin arttığı görülmüştür. Bu araştırmada, güneş enerji santrallerindeki harita mühendisliği çalışmalarının proje geliştirme ve inşaat aşamalarında, mekanik kurulum kriterlerine uygun arazi düzeltmeleri ve hafriyat miktarının belirlenmesi, masa yerleşim planlamasında en uygun tasarımın gerçekleştirilmesi ve optimum alan kullanımı, masa yükseklik ve eğimlerinin topoğrafyaya uygun olarak belirlenmesi, elektrik altyapı çalışmalarının topoğrafya konusunda desteklenmesi, tesisin su tahliye altyapı planlamaları, tesis iç yollarının projelendirilmesi, hafriyat çalışmalarının koordine edilmesi, uygulama kontrolleri ve asbuild ölçümleri alanlarında yenilikçi yöntemler sunulmuştur. Özelinde topoğrafya analizlerinin ve yeni geliştirilen yöntemlerin güneş enerjisi santrali proje aşamalarının yapım, imalat ve kalite kontrol süreçlerindeki önemi harita mühendisliği mesleği açısından vurgulanmıştır.