Akademik Veri Yönetim Sistemi
ARCENG INTERNATIONAL SCIENTIFIC RESEARCH CONFERENCE, ASSOC. PROF. SECIL KARTOPU, Editör, ARCENG PUBLICATIONS –2024, İstanbul, ss.58-67, 2024
Multipl Skleroz (MS), kas ağrıları, yorgunluk, konuşma güçlüğü, yutma güçlüğü, görme
bozuklukları, motor fonksiyon bozuklukları gibi yaygın belirtilerle kendini gösteren bir
hastalıktır. Bu kompleks hastalığın birden fazla olası nedeni arasında hormonal faktörler,
enfeksiyöz ajanlar, çevresel etkenler ve genetik faktörler bulunmaktadır. Son araştırmalar,
MS'in patogenezinde merkezi sinir sisteminde (MSS) bulunan ve RNA interferansı ile
ilişkilendirilen miRNA'ların rolünden bahsetmektedir. miRNA'lar son yıllarda biyobelirteç
olarak kabul edilmiş olsa da, hastalığın analizi için daha spesifik miRNA'ların keşfi, MS'in alt
tiplerini ayırt etme konusunda önemli bir adım olabilir. MS'nin ileri seviyesinde kesin bir tedavi
olmaması, ilişkilendirilen miRNA'ların ötesinde farklı miRNA'ların keşfinin önemini
artırmaktadır. Bu çalışma, MS hastalarında ileri sakatlık seviyesinde artan miRNA'ların
analizini içermektedir. MS hastalığında arttığı bilinen hsa-miR-155 ile birlikte, ileri sakatlık
seviyesinde, hsa-miR-155 birlikte artış gösterdiği tespit edilmiş olan hsa-miR-338 ve hsa-miR491'i, üç miRNA arasında ortak nokta bulmak amacıyla araştırmaktadır. Cytoscape,
Toksikogenomik Veri Tabanı, miRPathDB ve Miranda gibi biyoinformatik araç ve veri
tabanları kullanılarak anahtar miRNA'ların ortak noktaları ve ilişkili olabilecek diğer
miRNA'lar incelenmiştir. Özellikle ileri sakatlık seviyesinde ekspresyonu artan miRNA’ların
bağlantıları ve işlevsel ortaklıkları ele alınmıştır. Bu anahtar miRNA'ların sekansları, miRBase
veri tabanından alınarak analizde kullanılmıştır. Ayrıca, bu miRNA'ların hedef genleri veri
tabanları taranarak miRNA-mRNA-miRNA ağı tahminleri yapılmıştır. Elde edilen veriler,
Multiple Skleroz ile ilişkilendirilen genlerle birleştirilerek benzerlik ağı çıkarılmış ve
potansiyel yolak bağlantıları araştırılmıştır. Çalışmanın sonuçları, MS'in ileri sakatlık
seviyesinde hsa-miR-155, hsa-miR-338 ve hsa-miR-491'nin olası rolünü ortaya koymaktadır.
Bu bulgular, MS hastalığının mekanizmasının anlaşılmasına katkıda bulunabilir ve yeni
terapötik hedeflerin belirlenmesine yardımcı olabilir.