Yeni Mekânların Bezenmesinde Kullanılan Duvar SeramiklerindeEle Alınan Tasarımların Dolaylı ve Dolaysız Tarihçilik EtkileriÜzerine Bir Değerlendirme


Creative Commons License

NUHOĞLU M.

İMÜ Sanat, Tasarım ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, cilt.4, sa.2, ss.139-152, 2018 (Hakemli Dergi)

Özet

İnsanoğlu yaşadığı mekânı süsleyerek kendine göre bir anlam ve biçim üretmiş ve estetik beğenisini ortaya koymak istemiştir. Öyle ki bu duruma ilk insanların yaşadıkları mağaralardaki duvar resimlerinde şahit oluruz. Türkler, göçebe bir toplum iken bile kullandıkları yurt çadırlarının içini çeşitli dokumalarla süslemişler ve bu zevklerini yerleşik hayata geçtikten sonra mimari yapılarda da uygulamışlardır. Türk sanatında yapıların yüzeylerini seramik ile süslemek Uygurlara kadar gitmektedir. Uygurlardan sonra Karahanlı, Gazneli ve Selçuklularla gelişen sırlı tuğla ve çini ile gelişen seramik sanatı, Anadolu’ya gelmiş ve Anadolu Selçukluları ile Osmanlıların elinde çok yüksek seviyelere yükselmiştir. Osmanlının son dönemlerinde başlayan batılılaşma hareketi ile değişim geçiren seramik sanatı daha sonra milli mimarlık akımının etkisiyle eskiye bir dönüş yaşasa da uzun ömürlü olmamıştır. Cumhuriyetin ilanından sonra seramik sanatındaki modernleşme, Anadolu’nun ve Türk seramiğinin tarihsel birikimiyle yeni bir açılım yaşar. Günümüzde pek çok akımın görüldüğü duvar seramiklerinde, tarihsel birikim, dolaylı veya dolaysız şekilde yeniden karşımıza çıkmaktadır.

Human beings have produced meaning and shape according to their own by decorating the space they live in and wanted to put forth their aesthetic pleasure. So that we witness this situation in the mural paintings in the cave which previous people have lived. The Turks have decorated their nomadic tents which named “yurt” with various textiles while they were nomad and they have applied their pleasure on the architectural buildings when they have passed to sedentary life. To decorate on the buildings surfaces with ceramics is going to Uigur arts in the Turkish arts. After Uighurs, the Turkish ceramic arts came to Anatolia which were developing the ceramic arts with glazed bricks and tiles during Karahanli (Haqanids), Ghaznavid and Seljuciani periods and Turkish ceramic arts rose to a high-level Anatolian Seljuks and Ottoman periods. The ceramic art has become change with the westernization movement that started in the last period of the Ottoman Empire. However, It return old styles with national architectural movements, it wasn’t long lived. The modernization in ceramic arts lived a new evolution with historical accumulations of Anatolian and Turcic ceramics, after the Republic's announcement, in wall ceramics where many currents are seen today, we are face to face again to historical accumulations directly or indirectly.