Akademik Veri Yönetim Sistemi
6. Ulusal Kutup Bilimleri Çalıştayı, Trabzon, Türkiye, 30 Kasım - 01 Aralık 2022, ss.119
Doğal bir plazma tabakası olan iyonosfer, güneş tutulmalarından etkilenir. Bu çalışmada; Güneş tutulmalarının, kutup bölgesindeki iyonosfer üzerinde olan etkilerinin orta ve ekvatoral bölgeler ile benzer olduğu gösterilmiştir. 21 Ağustos 2017 tam Güneş tutulmasında; kutupsal, ekvatoral ve orta enlemlerdeki iyonosferik tepkilerinin enlemsel bağımlılığı ile jeofiziksel farklılıklarının iyonosferik tepkileri kıyaslanmaktadır. Tutulmanın bir gün öncesi, bir gün sonrası, başlangıcı, bitişi ve maksimum evresinde toplam elektron içeriği (Total Electron Content – TEC) değerleri hesaplanmıştır. Sakin ve tutulmanın olmadığı bir gündeki iyonosfer ile tutulma gününde gece koşullarına benzer bir sakinlik beklenen iyonosferin kıyaslanması 15 dakikada bir alınan iyonosonda verileri ile incelenmiştir. İyonosonda verisi; Lowell GIRO (Global Ionospheric Radio Observatory) Veri Merkezi tarafından elde edilen orta enlemdeki IF843 kodlu, kutupsal enlemdeki GA762 kodlu ve ekvatoral bölgedeki BVJ03 kodlu istasyonlarından alınmıştır. Tutulmanın zamana göre değişimi ile F2 bölgesindeki kritik frekansı (foF2) arasındaki ilişki farklı istasyonlar için regresyon analizi ile hesaplanmıştır. İstasyonların enlemleri ve hesaplanan regresyon katsayıları arasında bağlantı incelenerek iyonosferin güneş tutulmasına verdiği tepkilerin enlemsel bağımlılığı araştırılmıştır.
The ionosphere, a natural layer of plasma, is affected by solar eclipses. In this study; it has been shown that the effects of solar eclipses on the ionosphere in the polar region are similar in the middle and equatorial regions. At the total solar eclipse on August 21, 2017; the latitudinal dependence of ionospheric responses in the polar, equatorial, and mid-latitudes is compared with the ionospheric responses of geophysical differences. Total Electron Content (TEC) values were calculated on the day before, the day after, the beginning, the end, and the maximum phase of the eclipse. The comparison of the ionosphere on a quiet and eclipse-free day with the ionosphere, which is expected to have a calmness similar to night conditions on the day of the eclipse, was examined with the ionosonde data taken every 15 minutes. Ionosonde data was obtained by the Lowell GIRO (Global Ionospheric Radio Observatory) Data Center from stations coded IF843 at mid-latitude, coded GA762 at the polar latitude, and coded BVJ03 at the equatorial region. The relationship between the variation of the eclipse in time and the critical frequency (foF2) in the F2 region was calculated by regression analysis for different stations. The latitudinal dependence of the responses of the ionosphere to the solar eclipse was investigated by examining the connection between the calculated regression coefficients and the latitudes of the stations.