Güvenli Yapı Tasarımında Risk Odaklı Bütünleşik Yaklaşım


Creative Commons License

Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Yıldız Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Mimarlık Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Semih Serkan USTAOĞLU

Danışman: Sevgül Limoncu

Özet:

Yapma çevre içerisinde kullanıcı birçok farklı güvenlik sorunu ile karşı karşıya kalmaktadır. Bu olumsuzlukların oluşmasının temel nedeni; kentsel tasarımın önemsenmemesi ve yapıların tasarımında geleneksel tasarım yönteminin kullanılmasıdır. Bu yöntemin kullanıldığı, kullanıcı güvenliğin önemsenmediği, tasarımcıların ve denetleyicilerin güvenlik konusunda bilgi, tecrübe ve bilinç düzeyinin düşük olduğu durumlarda kullanıcı hem büyük hem de küçük ölçekli risklerle karşılaşmakta, bu olasılığın gerçekleşmesi durumunda kullanıcının sağlığı olumsuz etkilenmekte, can ve mal kayıplarına neden olmaktadır. Yapıların güvenli bir biçimde tasarlanabilmesi için yeni bir tasarım yaklaşımına gereksinim vardır. Bu yaklaşım, tasarım öncesi süreçte kullanıcının yapı ve yakın çevresinde karşılaşabileceği riskleri tanımlayan ve tasarımı var olan verilere ek olarak risklere yönelik de çözümler geliştiren bir yöntem önerisi olması güvenlik sorunlarının çözümüne önemli katkılar sunacağı ve ortadan kaldırılamadığı durumlarda ise düşük düzeylere indirgeyeceği düşünülmektedir. Bu amaçla çalışma kapsamında kullanıcı riskleri ve güvenli yapı tasarımı konusunda araştırmalar yapılmış ve model önerisinde bulunulmuştur. •Çalışmanın birinci bölümünde çalışmanın sorunu, amacı, sınırlılığı ve hipotezi ortaya konulmuştur. •İkinci bölümde bir gereksinim olarak güvenlik kavramı, güvenli yapı tasarımın tanımı, ölçütleri ve uluslararası yöntemler incelenmiştir. •Üçüncü bölümde modele önemli katkılar sağlayacak olan risk yönetimi sistematiği altında risk tanımlama, risk analizi, risk değerlendirme ve AAS – AHS karar verme yöntemleri irdelenmiştir. •Dördüncü bölümde yapı ve yapı yakın çevresinde kullanıcı güvenliğini olumsuz etkileyen yapı tasarımında güvenlik riskleri ve türleri sınıflandırılmıştır. •Beşinci bölümde kullanıcı güvenliğini olumsuz bir biçimde etkileyen güvenlik risklerinin çözümü için risk analizini temel alan tasarım yöntemi önerisi geliştirilmiştir. •Altıncı bölümde önerilen modelin tasarım kabulü ile ilkokul yapısı merdiveninde denemesi yapılmıştır. •Yedinci bölümde ise sonuçlar değerlendirilmiş ve gerekli öneriler oluşturulmuştur. Bu bağlamda çalışmanın Türkiye'de ve diğer ülkelerde yapı tasarımı konusuna önemli katkılar sağlayacağı, bu yöntemle tasarlanmış yapma çevrelerde kullanıcıya özellikle güvenli bir yaşam çevresi sunulabileceği ve diğer gereksinimler kapsamında yanıtlar verilebileceği düşünülmektedir.