Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: TUĞÇE KES
Danışman: Sadullah Levent Kuzu
Özet:
Hava kirletici kaynakları doğal veya antropojenik kaynaklı olarak sınıflandırılabilir. En güncel yayınlanan Uluslararası İklim Değişikliği Konferansı (IPCC) altıncı değerlendirme raporuna göre iklim değişikliğine sebebiyet veren en önemli faktör antropojenik kaynaklardır. Ve uzun vadede bu kirleticilerin insan ve çevreye olan etkisini araştırmak, olası tehditleri göz önünde bulundurmak ve risk analizi yapılabilmesi adına veri sağlanması gerekmektedir. İklim modelleme programları ile sıcaklık tahmininden kirleticilerin dağılımına kadar çeşitli simülasyonlar yapılabilir. Ayrıca hem bölgesel hem de küresel iklim modelleri iklim sistemindeki birçok prosesi anlamamıza yardımcı olan araçlardandır. Bu tez çalışmasında bölgesel iklim modelleme programlarından olan RegCM ile kirleticilerin dağılımının modellenmesi amaçlanmaktadır. Kükürt dioksit (SO2) en çok antropojenik kaynaklardan ortaya çıktığı bilinen bir kirletici gazdır. Bu çalışma ile antropojenik SO2' in, Marmara Bölgesi' nde dağılımı üzerine çalışılmıştır. Merkez çalışma alanı Edirne, Tekirdağ, Kırklareli, İstanbul, Kocaeli, Bursa, Balıkesir ve Çanakkale illerini kapsamaktadır.Bu illerde bulunan Ulusal Hava Kalitesi İstasyonları' ndan SO2 parametresine sahip olanların 2019 yılı verileri derlenmiştir. Bölgesel iklim modellerinin antropojenik kaynaklı hava kirleticilerinin dağılımı üzerinde çalışabilirliği istasyon verileri ile arasında istatistiki hesaplamalar yapılarak yorumlanmıştır. Modelleme programının performansını değerlendirmek üzere Box-Whisker diyagramı kullanılmış olup değerlendirme sonucunda Edirne, Tekirdağ ve Çanakkale illerinde özellikle kış aylarında modelleme sonucu elde edilen SO2 konsantrasyonları ölçüm verilerinden daha düşük bulunmuştur. Balıkesir, Bursa, Kocaeli, İstanbul ve Kırklareli şehirlerinde ise modelleme sonuçları ölçüm verilerindan daha yüksektir. Hem topoğrafik yapının elverişsiz olması hem de ısınma kaynaklı kullanılan katı yakıt miktarının çok fazla olması Edirne, Tekirdağ ve Çanakkale illerinde neden ölçüm sonuçlarının modelleme verilerinden daha yüksek olduğunu açıklamaktadır. Öte yandan ölçüm belirsizliği sebepleri arasında: Hava Kalitesi İstasyonlarından alınan verilerin özellikle yaz aylarında daha az olması, RegCM4.7 çalıştırıldığı dönem 2019 yılı için her ayın 15' inde olacak şekilde kesikli çalışması ve RegCM4.7 koşturulması adına çekilen veri setlerinin güncellenmesi gerektiği sayılabilir.