Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Yıldız Teknik Üniversitesi, İnşaat Fakültesi, Harita Mühendisliği, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: İBRAHİM MURAT OZULU
Danışman: Türkay Gökgöz
Özet:
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) tarafından desteklenen 115Y411 numaralı proje kapsamında yapılan bu tez çalışmasında, geometrik doğruluğu yüksek drenaj havzası nesnelerinin elde edilmesi ve kodlanması için özgün bir metodoloji geliştirilmiştir. Çalışmada, Harita Genel Müdürlüğünce üretilen Batı Akdeniz Havzası’na ait TOPO25 veri tabanlarındaki üç boyutlu vektör yükseklik ve hidrografya verileri kullanılmıştır. Veri temizleme ve düzenleme, akış birikinti eşik değerinin belirlenmesi, havza sınırlarının ortalama yatay konum hatalarının hesaplanması işlemlerinde kullanılmak üzere AutoLISP ve Python programlama dilinde programlar geliştirilmiştir. Kullanılan verilerin hacmi, sayısal yükseklik modeli (SYM) üretiminde kullanılan coğrafi bilgi sistemi aracının kapasitesinin çok üstünde olduğu için, pafta bazında bindirmeli SYM’ler üretilmiş ve sonra bunlar kaynaştırılmıştır. SYM bindirme mesafesi, yapılan bir dizi test ve analiz sonucunda belirlenmiştir. Kullanılan verilerin ortalama düşey konum doğruluğundan daha yüksek doğrulukla bir bütünleşik SYM üretilmiştir. Akış birikinti eşik değeri için mevcut yaklaşımlardan en uygun olanı belirlenmiştir. Türetilen havza sınırlarının ortalama yatay konum doğruluğunun, mevcut havza sınırlarının ortalama yatay konum doğruluğundan yaklaşık on iki kat daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Mevcut havza setlerinde bulunmayan bir kapalı havza belirlenmiştir. Akarsu ve havzaların kodlanmasında DSİ Genel Müdürlüğü tarafından geliştirilen “dsiHavzaKodu” kodlama yöntemi kullanılmış ve yeterli olduğu tespit edilmiştir. TUCBS Hidrografya teması DrenajHavzası sınıfı kapsamında belirlenen eksikliklere dayalı olarak; (1) HidroHiyerarsiDuzeni nesne kataloğundaki kodlama yöntemi örneklerine dsiHavzaKodu yönteminin de ilave edilmesi, (2) DrenajHavzasi sınıfına iki yeni özellik (denizBolgeAdi ve havzaBolgeAdi) daha ilave edilmesi, (3) denizBolgeAdi özniteliğine atanacak değerler için bir liste (DenizKoduDegeri) oluşturulması ve (4) havzaBolgeAdi özniteliğine atanacak değerler için bir liste (HavzaBolgeKoduDegeri) oluşturulması önerilmiştir.
Bu tez çalışması, sözü edilen TÜBİTAK projesinin çıktılarından biri olduğu için başta proje sonuç raporu olmak üzere projenin diğer çıktıları ile örtüşen kısımları vardır. Bu durum, ilgili bölümlerin başlarında ayrıca belirtilmiştir.