Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2009 - 2010
İnsanlarda öğrenme, hayatın her aşamasında yasam tecrübeleri sonucu
gerçekleşir. Özellikle son yıllardaki araştırmalar, gizemli bir yapıya sahip olan
beynin öğrenme olayındaki işlevlerini daha iyi açıklayacak verilere ulaşmıştır.
Eğitim kuramlarının etkisinde hazırlanan programlar, bütün eğitim ve
öğretim ortamlarını şekillendirdiği gibi sosyal bilgiler dersine ait içerik üzerinde de
etkili olmuştur. Türkiye’de Sosyal Bilgiler dersinde, şimdiye kadar uygulama
düzeyindeki etkinliklere yeterince yer verilememesi nedeniyle bilginin yasama
geçirilmesinde güçlükler yaşandığı söylenebilir. Ancak, 2004’de yürürlüğe giren
Sosyal Bilgiler dersi eğitim-öğretim programı yapılandırmacı ve öğrenci merkezli
eğitim doğrultusunda yenilenmiştir.
Önemli bir ders olan sosyal bilgilerin öğrenilmesi ve öğretilmesinde
kullanılacak yöntem ve tekniklerin iyi seçilmesi, hedef öğrenci kitlesinin istekleri ve
niteliklerinin göz önünde bulundurulması, kullanılacak tekniklerin seçilmesinde daha
dikkatli davranılmasını gerektirmektedir. Kullanılacak tekniklerin niceliğinden çok
niteliğinin önemli olduğu alan uzmanları tarafından da ortaya konulmuş olup, sosyal
bilgiler için en yararlı yöntem ve tekniğin kullanılmasında, alan araştırmalarına çok
büyük sorumluluk düşmektedir. Bu çalışmayla, bireysel farklılıklar göz önünde
bulundurularak farklı öğrenme/öğretme tekniklerinin kullanıldığı eğitim/öğretim
ortamlarının oluşturulmasının öğrencilerin sosyal bilgiler dersi öğrenme düzeyleri ile
öğrenmenin yapıtaşları olan sosyal bilgiler kavramlarına ait yanılgılarının giderilmesi
üzerinde etkili olup olmadığı araştırılmıştır. Yapılan araştırma sonucunda;
• Öğrencilerin farklı öğrenme stillerine sahip olduğu,
• Farklı öğrenme stillerine sahip öğrencilere öğrenme stillerine uygun
öğrenme ortamlarının oluşturulması ile kavram yanılgıları ön test çalışmalarında
yüksek çıkan yanılgı düzeylerinin son test çalışmalarında olumlu yönde farklılaşarak
azaldığı,
• Yine aynı şekilde öğrencilerin sosyal bilgiler öğrenme başarılarının ön
testler bakımından düşük olduğu görülürken öğrenme stilleri doğrultusunda yapılan
eğitim etkinlikleri sonuçlarına ait son test verilerine göre öğrencilerin sosyal bilgiler
başarılarında artış olduğu görülmüştür. Buna göre; sosyal bilgiler dersinin,
öğrencilerin öğrenmede farklılık gösterebileceği gerçeğinden hareketle öğrenme
stilleri göz önünde bulundurularak yapılması ile araştırmanın deney grubunda da
görüldüğü gibi daha başarılı bireylerin yetişebileceği söylenebilir.
• Öğrenme stilleri programı doğrultusunda yapılan eğitim etkinlikleri
sonucunda deney grubu lehine azalan kavram yanılgılarının öğrencilerin demografik
değişkenlerinin (yas, cinsiyet, veli eğitim düzeyi ve veli mesleği) etkisinden
bağımsız olduğu ve öğrenme stillerine göre oluşturulan eğitim ortamlarının bu başarı
üzerinde olumlu yönde etkili gösterdiği,
• Yine aynı şekilde öğrenme stilleri programı doğrultusunda yapılan
eğitim etkinlikleri sonucunda deney grubu lehine artış gösteren sosyal bilgiler
başarıları üzerinde öğrencilerin demografik değişkenlerinin (yas, cinsiyet, veli eğitim
düzeyi ve veli mesleği) etkili olmadığı ve öğrenme stillerine göre oluşturulan eğitim
ortamlarının bu başarının elde edilmesinde etkili olduğu anlaşılmıştır.
Buna göre; öğrenme stilleri doğrultusunda yapılan eğitim etkinliklerinin
başarılı olduğu, öğrenme stillerine uygun oluşturulacak eğitim ortamlarında daha
başarılı bireylerin yetişeceği, okuduğunu anlayan, anladıklarını analiz ederek
yorumlayan bireylerin yetişmesi için bireysel farklılıkların göz önünde
bulundurulmasının önemli olduğu bu araştırmayla ortaya konulmuştur. Bu
çalışmada; farklı öğrenme stillerine sahip ilköğretim öğrencilerinin sosyal bilgiler
dersine yönelik öğrenme düzeyleri araştırılmış, sahip oldukları kavram yanılgıları
tespit edilerek çözüm önerileri üzerinde durulmuştur.