YILMAZ O. (Yürütücü), BAŞHAN V., YİĞİT K., BAYAR H.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2015 - 2018
Bilindiği üzere Kyoto Protokolü, hidrokarbon
yakıt ile çalışan enerji sistemlerinde karbon salınımını azaltmayı
öngörmektedir. Mevcut teknolojiler incelendiğinde içten yanmalı motorlar,
kazanlar gibi hidrokarbon esaslı yakıt tüketen sistemlerde karbon salınımını
doğrudan azaltacak bir yöntem hali hazırda bulunmamaktadır. Günümüzde, karbon
salınımını azaltmanın en etkin yolu yakıt tüketen sistemlerde verimliliği
artırıcı yöntemler geliştirmektir.
Enerji tüketen kara tesisleri ve ulaştırma
vasıtalarında olduğu gibi son yıllarda gemilerden kaynaklanan karbon
salınımının da azaltılması hedeflenmektedir.1 Ocak 2013
tarihi itibariyle IMO(International Maritime Organization) MARPOL EK VI MEPC-63
Düzenlemesi’ne göre 400 GRT ve üstü tüm
gemilerde düşük karbon salınımı ve gemilerin
verimli işletilmesi amacıyla Gemi Enerji Verimliliği Yönetim Planı’nın(SEEMP-
Ship Energy Efficiency Management Plan) hazırlanması ve MARPOL EK VI
MEPC.1/Circ.684 yönergesine göre verimli işletilmesinin izlenmesi amacıyla Gemi
Enerji Verimliliği Operasyon Indeksi’nin (EEOI) hesaplanması zorunlu hale
gelmiştir.
Gemilerde enerji tüketen bileşenlerden bir
tanesi de soğutma ve iklimlendirme sistemleridir. Mevcut gemilerde soğutma
sistemleri ekstrem şartlara göre ve sabit devirde çalışacak şekilde
tasarlanmaktadır. Bu sistemlerde kondanserde yoğuşma için soğutucu akışkan
olarak deniz suyu kullanılmaktadır. Deniz suyu sıcaklığı arttıkça soğutucu
akışkanın kondenser çıkışında yoğuşmayı temin edebilmek için kompresör çıkış
basıncını arttırmak gerekmektedir. Bu durumda, kompresörün çektiği güç de
artmaktadır. Deniz suyu sıcaklığı düştüğünde ise soğutucu akışkanın yoğuşmasını
temin edecek kompresör çıkış basıncı da düşmektedir. Bu durumda da kompresörün
güç ihtiyacı azalmaktadır. Mevcut sistemlerde düşük deniz suyu sıcaklıklarında
kompresör sabit devir ve sabit çıkış basıncında çalıştığından sistemdeki enerji
tasarruf potansiyelinden faydalanılamamaktadır.
Bu projede değişken devirli kompresöre sahip
soğutma sistemi kurulmuştur. Kompresör elektrik motorunun farklı frekans
değerlerinde farklı kondenser sıcaklıkları için çalıştırılarak motor sürücüsüz
çalışmaya göre enerji tasarruf potansiyeli araştırılması amaçlanmıştır.