Ekşi Akbulut D. (Yürütücü), Çifci A., Berilgen S. A., Korkmaz E., Yüzer N., Berilgen M. M.
TÜBİTAK Projesi, 2018 - 2023
Bu projede, Kemaliye geleneksel konutlarının özgün düz damlarının korunmasını sağlamak için tek yapı ölçeğinde özgün mimariyi bozmadan, mevcut dam kuruluşlarının sürekli bakım ihtiyacını azaltan (geleneksel yöntemde loğlama adı verilen ve sık yapılan, zahmetli sıkıştırma işleminden farklı olarak) çözüm teknik(ler)inin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Geliştirilmesi amaçlanan bu çözüm önerilerinde ulusal ve uluslararası koruma ve onarım ilkeleri göz önünde bulundurulacaktır.
Yapıların özgünlüğünün korunması için günümüzün teknolojik olanakları ile mevcut uygulama tekniklerinde iyileştirme yoluna gidilebilir. Mevcut yapı özellikleri korunarak yeni uygulama teknikleri geliştirmek yapılacak bilimsel araştırmalar ile mümkün olabilir. Bu bağlamda; önerilmekte olan bu projede Kemaliye ve çevre yerleşmelerinde bulunan geleneksel konutların mimari özgünlüğünü bozmadan, dam ve cephe kuruluşlarının onarımı ve sürekliliğinin sağlanması için dış hava koşullarına dayanıklı, bakım-onarım maliyeti düşük koruma amaçlı yeni bir düz dam uygulama tekniği geliştirilmesi amaçlanmıştır.
Araştırma kapsamında geçici yalıtım sağlayan geleneksel loğ taşı ile sıkıştırma yönteminin yerine geçecek bir yalıtım tekniği geliştirmek hedeflenmiştir. Bunun için öncelikle özgün malzemeler ve geleneksel yapım tekniği kullanılarak laboratuvar ortamında 1:1 ölçekli düz dam modeli örnekleri hazırlanacaktır. Bu modeller üzerinde faklı malzeme ve uygulama teknikleri uygulanarak düz dam modeli örneklerinin geçirimlilik ve don etkisinde davranışı incelenecektir. Yapılan ölçüm ve deneyler sonucunda elde edilen verilere göre, belirlenen en uygun yöntem ilgili koruma kurulundan alınan izinle Kemaliye ilçesinde Mehmet Cemil Doğrugüven’e ait konut yapısının özgün düz damlarında uygulanarak, bir yıl boyunca bölge iklim şartları altında gözlemlenerek uygunluğu denetlenecektir.
Kemaliye geleneksel konutlarının özgün düz damlarının korumasını amaçlayan bu proje temel ve yaygın bir soruna çözüm getirecek olduğundan özgün bir proje olacaktır. Proje, bölgede yerel sosyo-ekonomik döngünün sürdürülebilmesi adına yaşamsal öneme sahiptir. Diğer yandan özgün düz damın korunması için geliştirilmesi hedeflenen çözüm özgün bir çalışma olup patent alma potansiyeli bulunmaktadır. Projede geliştirilmesi öngörülen koruma amaçlı düz dam uygulamasının Anadolu coğrafyasındaki farklı biçimlenişteki özgün düz damlar için geliştirilecek çalışmalara örnek teşkil etmesi projenin yaygın etkisini de oluşturacaktır.