İki Boyutlu Jel Elektroforezi ile Serum Proteinlerinin Ayrılması ve Klinik Önemi Olan Bazı Proteinlerin Karakterize Edilmesi

---

Erk Ş.(Yürütücü), Tiryaki D., Cantürk M.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 1993 - 1995

• Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
• Başlama Tarihi: Şubat 1993
• Bitiş Tarihi: Şubat 1995

Proje Özeti

Canlılardaki hemen tüm işlevler proteinler tarafından yapılır. Bu  bakımdan herhangi bir patalojik olayın hücre içi veya vucut sıvılarındaki protein içeriğinde bir değışikliği yansıtması beklenir. Gerçekten de günümüzde pekçok hastalığın sebebi belirli proteinlerin eksikliğı, fazlalığı yada aktivitesindeki değişikliklerden kaynaklanır. Bu bakımdan serum veya herhangi doku protein profillerinin incelenmesi ve normallerle patolojik olanların karşılaştırılması, hastalıkların teşhis ve tedavisinin izlenmesinde önemlidir. Amacımız proteinlerin iki boyutlu gel elektroforezi profillerindeki protein noktalarını karakterize etmek, proteinlerin haritasını çıkarmak ve hastalıkların teşhisinde ve tedavisinin seyrinin kontrolünde kullanılan bir laboratuvar aracı haline getirilmesine yardımcı olmaktır.

İki Boyutlu Poliakrilamid Gel Yönteminin Prensibi: İki boyutlu gel elektroforezi sisteminde birinci boyutta proteinler izoelektrik yüklerine göre, ikinci boyutta ise  SDS-PAGE ile  molekül ağırlıklarına  göre ayrılırlar. Eğer  bir protein ikinci boyutta tek bir nokta şeklinde belirmişse bu proteinin   tek bir peptid zincirinden oluştuğu ve alt birimlerinin olmadığı kabul edilebilir.

Birinci Boyutta Proteinlerin izoelektrik Odaklama ile Aynlması : Bir protein molekülü üzerindeki net yük ortamın pH'sına bağlıdır ve bu net yükün nötr olduğu pH izoelektrik nokta (pI) olarak tanımlanır. Elektroforetik ortamın pH'sı proteinin pl'sı ile aynı ise o zaman proteinin net yükü sıfır olacak ve hareketsiz kalacaktır. Her pH değeri amfolinler sayesinde bir pH gradyenti oluşturulur.

İkinci Boyutta Sodyum Dudesil Sülfat Poliakrilaınid Gel Elektroforezi : Eğer protein örneklerinin yükleri eşit ise mobilite sadece büyüklüğe bağlıdır. Bu yöntemde proteinlerin disülfit bağları MET vasıtasıyla kırılır ve SDS ise protein zincirini negatif yükler. Yük farkı ortadan kalktığından proteinler sadece büyüklüklerine göre göç ederler ve  molekül ağırlıkları hesabına olanak verirler.