Turhan O., Turan T.(Yürütücü), Dilekçi S., Ağdaş Z., Karabaş S.
TÜBİTAK Projesi, 2024 - 2024
Çocuk edebiyatı
eleştirisi; çocuk yazınının metin, yazar, toplum veya okur odaklı eleştiri kuramlarına göre çok
boyutlu şekilde yorumlanması,
değerlendirilmesi ve yargılanmasıdır. Türkçe
öğretmeni adayları yaş düzeyine uygun, ilgi ve ihtiyaçları karşılayacak, estetik algı ve beğeni
kazandıracak, çocuk gelişimine katkı
sağlayacak nitelikli çocuk kitaplarını öğrencilerle buluşturması için çocuk edebiyatı eleştirisi
yapabilmelidir. Lisans müfredatında bulunan
çocuk edebiyatı dersi içeriğinde eser değerlendirme ve seçme kapsamında bu beceriye işaret
edilmektedir. Ancak alanda yürütülen
araştırmalar Türkçe öğretmeni adaylarının çocuk
edebiyatını eleştirmekte yetkin olmadığını göstermektedir. Ayrıca alan yazını tarandığında çocuk edebiyatı
eleştirisi ve çocuk edebiyatı eleştirisinin
öğretimi hakkında kısıtlı araştırmanın yapıldığı anlaşılmaktadır. Bu disiplinin önemi ve ihmal
edilmesi nedeniyle araştırma kapsamında
Türkçe öğretmeni adaylarına çocuk edebiyatı
eleştirisinin öğretilmesi amaçlanmıştır. Gömülü karma yöntemin kullanılacağı araştırmanın nicel boyutu ön
test - son test tek gruplu deneysel
çalışma, nitel boyutu durum çalışması olarak
desenlenecektir. Nicel veri toplama aracı olarak rubrik, nitel veri toplama aracı olarak görüşme formu
kullanılacaktır. Nitel veriler içerik
analiziyle, nicel veriler betimsel (ortalama, yüzde, standart sapma) ve çıkarımsal (bağımlı gruplar T-testi
veya Wilcoxon işaretli sıralar testi)
istatistiklerle incelenecektir. 2 ders saati olmak üzere 6 hafta sürecek deneysel müdahalede yeni
eleştiri, okur tepkisi eleştirisi,
psikanalitik eleştiri, feminist eleştiri, marksist eleştiri, mitolojik eleştiri kuramlarının terimleri,
ilkeleri, önermeleri, kapsamı, metodolojisi
açıklanacak ve ilgili eleştiri kuramları çocuk edebiyatına uygulanacaktır. Öğretim sürecinde sunum,
soru-cevap, işbirlikli öğrenme, sözlü
tartışma, eleştiri yazma şeklinde çeşitlenen
geleneksel ve yapılandırmacı yöntem ve tekniklere başvurulacaktır. Deneysel müdahale tamamlandıktan sonra Türkçe
öğretmeni adaylarının çocuk edebiyatı
eleştirisine ilişkin beceri ve görüşlerinin
nasıl değiştiği tespit edilecektir. Gerçekleştirilecek araştırmanın çocuk edebiyat eleştirisi öğretimine kuram ve
uygulama düzleminde katkı sağlayacağı;
çocuk edebiyatına ilişkin eleştirel farkındalık
oluşturacağı; Türkçe öğretmeni yetiştirmede çocuk edebiyatı eleştirisinin önemini göstereceği; alandaki
araştırma eksikliğine dikkat çekeceği ve
yeni araştırmaları teşvik edeceği; sorular,
yönergeler ve rehber yanıtları içeren çocuk edebiyatı eleştirisi kılavuzların hazırlanmasına yardımcı olacağı
öngörülmektedir