Akademik Veri Yönetim Sistemi
Gökgöz T. (Yürütücü), Erdoğan M., Seyrek K.
TÜBİTAK Projesi, 2015 - 2017
Bu projede, Avrupa Birliği Direktifleri perspektifiyle havza / alt havza sınırlarının ve kodlarının belirlenmesine yönelik özgün bir metodoloji geliştirilmiştir. Geliştirilen metodoloji başlıca şu işlem adımından oluşmaktadır: (1) Verilerin yeniden konumlandırılması, (2) Veri temizleme ve düzenleme, (3) Temizlenmiş verilerin kaynaştırılarak tek bir veri tabanında toplanması, (4) Kıyı çizgisinin sıfır kotlu münhani olarak bütünleşik veri tabanına dâhil edilmesi, (5) Pafta bazında sayısal yükseklik modeli (DEM) sınırlarının belirlenmesi, (6) Pafta bazında DEM üretiminde kullanılacak verilerin bütünleşik veri tabanındaki verilerden kırpılarak elde edilmesi, (7) DEM’lerin üretilmesi, (8) Hidrolojik ağın elde edilmesi, (9) Kapalı havza sınırı ve drenaj çizgilerinin türetilmesi, (10) Havza ve alt havza sınırlarının türetilmesi, (11) Havza sınırı ortalama yatay konum hatasının hesaplanması, (12) DEM ortalama düşey konum (yükseklik) hatasının hesaplanması ve (13) Akarsu ve havzaların kodlanması. Uygulamada, Batı Akdeniz Havzası’na ait Harita Genel Komutanlığınca üretilen TOPO25 veri tabanlarındaki üç boyutlu vektör yükseklik ve hidrografya verileri kullanılmıştır. Veri temizleme ve düzenleme, akış birikinti eşik değerinin belirlenmesi, havza sınırlarının ortalama yatay konum hatalarının hesaplanması ve her bir birinci düzey alt havza için çeşitli topoğrafik parametre değerlerinin otomatik hesaplanması için AutoLISP ve Python programlama dilinde toplam on dört adet program yazılmıştır. Kullanılan verilerin hacmi, DEM üretiminde kullanılan coğrafi bilgi sistemi aracının kapasitesinin çok üstünde olduğu için, pafta bazında bindirmeli DEM’ler üretilmiş ve sonra bunlar kaynaştırılmıştır. DEM bindirme mesafesi, yapılan bir dizi test sonucunda belirlenmiştir. Kullanılan verilerin ortalama düşey konum doğruluğundan daha yüksek doğruluklu bir bütünleşik DEM üretilmiştir. Akış birikinti eşik değeri için mevcut yaklaşımlardan en uygun olanı belirlenmiştir. Türetilen havza sınırlarının ortalama yatay konum doğruluğunun, mevcut havza sınırlarının ortalama yatay konum doğruluğundan yaklaşık on iki kat daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Mevcut havza setlerinde bulunmayan bir kapalı havza belirlenmiştir. DSİ kodlama yönteminin yeterli bir yöntem olduğu tespit edilmiştir.