Kütüphane Yapılarının Sürdürülebilirliğinin Metodolojik Yaklaşımla Sağlanması


Sayın B.(Yürütücü), Akçay C., Erdönmez Dinçer M. E., Haznedar B., Akbulut M. T., Korkmaz N. M., et al.

Diğer Özel Kurumlarca Desteklenen Proje, 2020 - 2021

  • Proje Türü: Diğer Özel Kurumlarca Desteklenen Proje
  • Başlama Tarihi: Temmuz 2020
  • Bitiş Tarihi: Aralık 2021

Proje Özeti

Teknolojinin ve iletişimin gün geçtikçe geliştiği bu yüzyılda, kütüphane yapılarının yeni ihtiyaçlara yönelik cevap verebilmesi bir zorunluluktur. Bu amaca yönelik olarak, hali hazırdaki modern kütüphane yapılarının özelliklerinin ve sunduğu hizmetlerin belirlenmesi, yeni kütüphane yapılarının ihtiyaç analizinde önemli bir veri kaynağı sağlamaktadır. Buna karşın mevcut kütüphane yapılarının dönem yapısı olması durumunda yıkılması tercih edilmemektedir. Bu durumda, mevcut yapıların yıkılıp yerinde modern tarzda inşası yerine, fonksiyonel ve yapısal olarak yenilenmesi ve ihtiyaca cevap verebilecek duruma getirilmesi de bir başka alternatif yaklaşımdır. Bu yaklaşımın temelinde, mevcut ekonomik koşullar veya yapının kültürel varlık noktasındaki değeri ön plana çıkmaktadır. Bu itibarla, mevcut yapıyı yıkıp yerinde yenisinin inşa edilmesi birçok açıdan sahip olduğu avantajla ilk akla gelen yaklaşım da olsa, öncesinde, yenilenme yaklaşımının da bu süreçte dikkate alınması gereklidir. Mevcut kütüphane yapılarının hangi şartlarda yıkılarak, yeniden inşa edilecekleri veya korunarak çağın gerekliliklerine göre kütüphane ihtiyaçlarına göre yeniden işlevlendirilecekleri ile ilgili metodolojik bir yaklaşım bulunmamakta böyle bir yaklaşımın geliştirilmesine ihtiyaç bulunmaktadır.  

Böyle bir yaklaşımda iki temel parametrenin geliştirilmesi gerekmektedir. 

1.      Mevcut yapının mimari-tarihi-kültürel bir varlık olarak korunup korunmaması gerektiğinin saptanmasına yönelik değerlendirme süreci,

2.      Mevcut yapının yapısal dayanım seviyesinin ve deprem yönetmeliğine göre belirlenme süreci,

a.       Yapının yeterli dayanıma sahip olması

b.      Yapının yeterli dayanıma sahip olmamasına karşın güçlendirilebileceği

c.       Güçlendirmenin yapısal anlamda mümkün olmaması,

d.      Güçlendirmenin mümkün olsa dahi ekonomik ve/veya işlevsellik açısından fizibıl olmaması

olarak tanımlanabilir. 

Proje kapsamında, mevcut kütüphane yapılarının çağın ihtiyaçlarına uygun olarak yeniden işlevlendirilmeleri veya yıkılarak yeniden yapılmalarına yönelik olarak, işlevsel, mimari, tarihi, koruma kültürü, ekonomi ve yapısal açıdan bir metodolojik değerlendirme yaklaşımının geliştirilmesi hedeflenmektedir. Bu değerlendirme kullanılarak proje özelinde en uygun yaklaşım (yeniden kullanım/yeni yapım) belirlenebilecektir. Geliştirilecek metodoloji ile, dönem yapılarının çağdaş gerekliliklere uygun olarak yeniden işlevlendirilmeleri/kullanımları noktasında da dikkate alınması gereken parametreler belirlenmiş olacaktır. Ortaya konacak yaklaşımın, ülkemizdeki dönem yapılarının sürdürülebilirliğinin sağlanması açısından da önemli bir kılavuz niteliğinde olacağı öngörülmektedir.