Denkdaş C. (Yürütücü), Özer B.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2023 - 2024
İnsan vücudun da mevcut olan kas, deri, kıkırdak ve
tendon gibi dokular küçük moleküllerin iletebilen ve sistemin işlemesi için mükemmel
mekanik özelliklere sahip yapılardır. Yaşa ve/veya düşme ve/veya motorlu araç
kazalarına bağlı olarak insan vücudunda yaralanmalar oluşabilmektedir. Bu tür
yaralanmalar sonucu bireylerin yaşamsal kalitelerini düşürebilecek felçten
duyu kaybına hatta organ kaybına kadar birçok işlevsel bozukluk meydana
gelebilmektedir. Özellikle OMurilik
Yaralanması (OMY) nörolojik fonksiyonların kalıcı kaybı ile
sonuçlanabilmektedir. Bu durumda işlevsel bozuklukların giderilebilmesi için Spinal
kord yaralanması için güncel tedavi modaliteleri arasında spinal fiksasyon,
antiinflamatuar ilaçların yoğun kullanımı, nörotrofik faktör tedavisi, hücre
transplantasyonu ve iskele implantasyonu gibi çeşitli yöntemler
kullanılmaktadır. Son yıllarda yapı iskele implantasyonu ideal bir bozunma
hızına, toksik olmayan bozunma ürünlerinin oluşumuna, hücre yapışmasına ve
aksonal yeniden büyüme için uygun olan mekanik özellikler sunması açısından
umut vaat eden yöntemler arasındadır. Yapı iskele üretimi için biyo-polimer
tabanlı (sodyum aljinat, agar-agar, nişasta, farklı türde sakızlar, vb. gibi)
alternatif malzemeler kullanılmaya başlanmıştır. Özellikle OMY’nin onarımı
için omuriliğe benzer yumuşak özelliklere ve yüksek elektriksel iletkenliğe
sahip malzemeler üretmek gerekmektedir. Proje kapsamında biyoelektrik sinyalleri iletebilen
ve mekanik açıdan ikame doku ile uyumlu yapay doku iskelesi üretmeyi
hedeflemekteyiz. Bu hedefe ulaşabilmek için polivinil alkol (PVA) zincirleri
ile potansiyel hidrojen bağları sağlayabilen, mükemmel biyouyumluluğa ve çoklu
hidroksil gruplarına sahip agaroz biyopolimeri ve biyoelektrik sinyalleri
iletebilmek için doku iskelesinde kütlece farklı oranlarda dolgu malzemesi
olarak karbon nano tüp (KNT) kullanılacaktır. Üretilmesi hedeflenen doku iskelesi malzemesinin
farklı sıcaklık (37 oC) ve farklı sürede (0, 1 ve 7 gün)
elektromekanik özelliği incelenecektir. Bu incelemeyi yapabilmek sırasıyla: (i) mekanik [stress-strain, stres-relaksazyon
ve sıkıştırma] test analizleri, (ii)
mekanik test ölçüm esanasında mekanik özellikler-iletkenlik ilişkisi ve (iii) mekanik test yapmadan yapay
dokunun saadece iletkenlik özellikleri incelenecektir. Ayrıca farklı karakterizasyon
yöntemleri Termogravimetrik Analiz/Taramalı Termal Analiz (TG/DTA),
Diferansiyel Taramalı Kalorimetre (DSC), Fourier Dönüşümlü Kızıl Ötesi
Spektroskopisi (FTIR), X-Işını Kırınım yöntemi (XRD) ve Taramalı Elektron
Mikroskobu (SEM) kullanılarak da yapının detaylı incelemesi yapılacaktır. Bu
analizlerin yanısıra ürertilen malzemelerin şişme profili, degradasyon
profili değerlendirilecektir. Hücre kültür ortamında fibroblastlar üzerine
sitotoksisitesi belirlenecektir.
|