Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tuna Taygun G. (Yürütücü), Vural S. M., Darçın P., Aykal F. D.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2012 - 2015
Yapının süreçleri, çevreleri
arasındaki etkileşime, gereksinmeleri giderecek biçimin etkileri üzerinden
şekillenmektedir. Bu nedenle, yapının çevresel açıdan değerlendirilmesinde bu
etkiler önemlidir. Dünyada, kamusal deneyimle üretilmiş ve çevreci nitelikte
olduğu belirlenmiş geleneksel yerleşmeler ve yapılar bulunmaktadır. Buna
karşın, son çağlarda üretilen yapıların çoğunun çevre sorunlarının artışında
payı olduğu bilinmektedir. Çevreye verilen zararın azaltılmasına yönelik
girişimler, yapıların çevresel açıdan değerlendirilmesi için birçok yöntem
üretmiştir. Olumlu ve olumsuz özellikleri olduğu belirtilen bu yöntemlerden
birisi USGBC tarafından oluşturulmuş LEED sertifikalandırma sistemidir. Bu
sertifikalandırma sisteminin konutlar için üretilmiş türü LEED for Homes 2009v.3,
temel olarak, yapının çevresine etkilerini sorgulamaktadır. Çalışmada, söz
konusu sistemle, çevresel ilişkilerinin ve mimari çözümlerinin başarılı olduğu
belirtilen Diyarbakır Suriçi Yerleşmesi’ndeki üç geleneksel konut
değerlendirilmiştir. Konutların, çevreci nitelikleri nedeniyle değerlendirmede yüksek
puanlar alabileceği varsayılmış, buna karşın, oldukça düşük puan aldıkları görülmüştür.
Söz konusu durumun nedenleri, var olan değerlendirme yöntemlerinin geçmişte
yapılmış ve hâlâ kullanılabilir nitelikte olan eski yapıların değerlendirilmesi
için uygun olmaması, çevre açısından önemli sayılabilecek yöresel ve bölgesel
düzenlemeleri kapsamaması ve belirli yapı ürünlerini zorunlu tutması olarak
sayılabilir. Bu nedenle, söz konusu yöntemlerin, eski yapılar için bir türünün
oluşturulması, farklı mimari çözümleri kapsayacak ve uygun puan ağırlıklarıyla
değerlendirecek, daha bütüncül bir yaklaşımla yapı ve çevreleri arasındaki
etkileşimi sorgulayacak şekilde yeniden düzenlenmesi önerilmiştir.