Akademik Veri Yönetim Sistemi
Pelit Arayıcı P., Derman S. (Yürütücü)
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2016 - 2021
Biyopolimerlerin lipopolisakkarit, protein, peptid ve diğer biyomoleküllerle
komplekslerinin oluşturulması ve konjugasyonu tıp, eczacılık, biyoteknoloji ve
biyomühendislik alanlarında uygulamalar için çeşitli yenilikler getirmektedir. Son
zamanlarda polimer-biyomolekül kompleks ve konjugatları proteinlerin
saflaştırılmasında, enzim kararlılığının arttırılmasında, yeni nesil aşı sistemleri ve
tanı kitlerinin geliştirilmesinde, biyosensör üretimi, kontrollü ilaç salımı ve doku
mühendisliği uygulamalarında kullanılmaktadırlar.
Q hummasının etiyolojik ajanı lipolisakkarit yapısındaki Coxiella burnetii’dir. Q
humması tüm dünyada en sık görülen zoonotik hastalıklardan biridir. İnsanlarda
meydana getireceği kalıcı enfeksiyonlar Q hummasının kronik formuna yol açabilir
ve sıklıkla ölümcül olabilmektedir. Ancak bu hastalığa karşı sentetik aşı
geliştirilmesine zemin hazırlayacak olan Polimer-Lipopolisakkarit kompleks ve
konjugatları geliştirilmesi temelinde herhangi bir çalışma bulunmamaktadır.
18
Tez kapsamında hastalık etkeni olarak antijenik Coxiella burnetii lipopolisakkariti
ve adjuvan olarak Poli(vinilpirolidon-ko-akrilikasid) ve polioksidonyum
biyopolimerleri kullanılmıştır. Belirtilen biyopolimerler ve lipopolisakkarit
kullanılarak, (1) fiziksel karışımla Polimer-lipopolisakkarit kompleksleri, (2) Bakır
metal iyonu aracılığı ile 3’lü Polimer-Bakır-lipopolisakkarit kompleksleri ve (3)
çapraz bağlayıcı aracılığı ile biyokonjugatlar oluşturulmuş ve karakterizasyonları
gerçekleştirilmiştir.
Hazırlanan bu kompleks ve konjugatların Balb/c farelerde aşı adayı olarak
değerlendirilmeleri ELISA metoduyla, oluşturdukları antikor seviyeleri saptanarak
gerçekleştirilmiştir. Alınan en iyi antikor seviyesi oranındaki kompleks ve
konjugatımızın aşı prototipi olarak tespiti yapılmıştır.
Tez sonucunda yeni tip aşı prototipi üretilemesi tezin önemli çıktılarından biri
olmuştur. Gelecekte patent başvurusu yapılarak aşı ve/veya teşhis amaçlı bir kit
olarak değerlendirilmesi için ileri çalışmalarının yapılması planlanmaktadır.
Yapılan bu çalışmanın farklı hastalıklar için de üretilecek aşı ve tanı kitleri
çalışmalarına alt yapı ve bilgi birikimi açısından büyük katkısı olacağını ve ülkemizin
dışa bağımlılığını azaltmada yardımcı olacağını düşünmekteyiz.