Belirsizlik ve Risk Altında Petrol Dağıtım Problemi Optimizasyonu: Bir Uygulama Çalışması


Taşkın Gümüş A. (Yürütücü), Özkan C., Ayyıldız E., Yıldız A.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2020 - 2022

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Başlama Tarihi: Şubat 2020
  • Bitiş Tarihi: Mayıs 2022

Proje Özeti

Günümüz dünyasında, enerji ihtiyacının karşılanmasında vazgeçilmez bir kaynak olan petrol ve petrol ürünleri enerji, imalat, hizmet gibi hemen hemen her alanda kullanılmaktadır. Son yıllarda teknolojinin hızla gelişmesiyle birlikte, petrol ihtiyacı her geçen gün artmaktadır. Hayatın her alanında kullanım miktarının arttığı petrol ve petrol ürünlerinin çevreye ve insan yaşamına olan olumsuz etkileri de göz ardı edilemeyecek boyuttadır. Özellikle petrol ürünlerinin taşınması sırasında gerçekleşen kazalar, sızıntılar büyük deniz ve çevre kirliliği problemlerine yol açmaktadır. Okyanuslarda bile petrol kalıntılarının bulunması, sorunun büyüklüğünü göstermek açısından önemlidir. Petrol taşınırken meydana gelebilecek kazaların gerçekleşme ihtimalini ve bundan doğacak çevre ve deniz kirliliği ihtimalini en aza indirgeme amacıyla, petrol ürünlerinin en uygun ve güvenli yoldan dağıtılması, hem çevre için hem de sektör için büyük önem taşımaktadır.
Tankerin kaza riski; yol üzerinde geçirilen süre, trafik yoğunluğu ve aracın hızı ile orantılıdır. Trafik ve buna bağlı olarak değişen araç hızı, probleme yönelik gerçekçi bir yaklaşımın oluşturulması açısından önemlidir. Yapılacak olan çalışmada günümüz şartları da gözetilerek trafiğe göre tanker hızlarının değişeceği varsayılmıştır.  Bu bağlamda iki düğüm arasındaki bağlantı üzerinde tankerin yolda geçireceği süre belirlenirken, yolculuğun bu bağlantı üzerinde başladığı zaman ve bu zamana bağlı olarak değişen ortalama hız dikkate alınır. Projede de ele alınan problem için petrol dağıtımının planlama periyodu zaman aralıklarına ayrılmış ve bu zaman aralıklarında farklı hızlar belirlenmiştir.
Bu proje kapsamında, iki farklı tedarikçiden sağlanan akaryakıt ürünlerinin, farklı yapıda talep noktalarına minimum maliyet ve minimum riskle dağıtımına yönelik temelinde matematiksel modelleme kullanılan bir karar destek sistemi hazırlanacaktır. Hazırlanacak sistem gerçek bir probleme uygulanacaktır.