Saint Antoine Kilisesi Döşeme Kaplaması Deseninin Kullanıcı Beğenisi Yönünden İncelenmesi


Darçın P.

Mimarlıkta Görsel Etki Değerlendirme Yöntem ve Teknikleri, Prof. Dr. ÇİĞDEM POLATOĞLU, Editör, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul, ss.114-132, 2012

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Araştırma Kitabı
  • Basım Tarihi: 2012
  • Yayınevi: Yıldız Teknik Üniversitesi
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Sayfa Sayıları: ss.114-132
  • Editörler: Prof. Dr. ÇİĞDEM POLATOĞLU, Editör
  • Yıldız Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Yapma çevrenin insanlar üzerindeki etkileri ve tasarım eyleminin başarısı açısından önemli konulardan birisi nesnelerin tasarımına ilişkin kararlar ile ortaya çıkan ürünün özellikleri arasındaki uyumdur. Tasarlanmış ve üretilmiş çevrenin insan üzerinde uyandırdığı duyulanma ve toplam algı içinde nesnelerin görsel özellikleri ve algısı önemli bir yer tutar (Baytin, Kıran ve Tunbiş, 2005).  Sosyal bilim araştırmacıları, nesnelerin görsel niteliklerinin insana ve topluma etkisinin karmaşık ve sistemli bir etkileşim olarak tanımlanması, sosyoloji ve psikoloji bağlamında gerekli ilişkiler kurularak araştırılması gerektiğini belirtmektedir (Lozano, 1988). Bu anlamda görsel etki alanındaki önemli çalışmalardan birisi Lynch’in (1960) yapma çevredeki görsel özellikleri insanların nasıl algıladığı konusunda sistemli bir yaklaşımdan söz eden Kentlerin İmajı adlı eseridir.

İnsan davranışlarını konu alan psikolojinin incelediği olayların her durumda olayın yaşandığı çevre ile bağlantılı ve çevrenin psikolojik gerçekliğin bir parçası olduğu belirtilir (Kağıtçıbaşı, 1998). Bu nedenle etkileşim, genellikle çevrenin insan tarafından algılanması, bunun sonucunda insandan çevreye yönelen bir davranış oluşması ile tanımlanır (McDonald ve Pellergrino, 1993). Stamps (1998) ve diğer araştırmacılar tarafından yapılan birçok çalışmada yapma çevreye ilişkin görsel özelliklerin farklı yapıdaki kişilerde uygunluk, konfor, güven, hoşnut olma vb duygular doğurarak birbirinden farklı davranışlar ortaya çıkardığı görülür.  

Yapma çevre ile insan arasındaki etkileşimi değiştiren ve kişilerde davranış farklılıklarına neden olan özelliklerden birisi insanın sosyolojik yapısıdır. İnsan sosyolojik yapısı gereği, grup içinde yaşamaya ve sosyalleşme süreci geçirerek grubu oluşturan kişilerin ortak olarak benimsediği değerler ve kurallar biçiminde tanımlanan normlara uymaya gereksinim duymakta, içinde bulunduğu yapma çevreden bu gereksinimi karşılamasını beklemektedir (Balanlı ve Öztürk, 2006). Bu bağlamda yapma çevrenin görsel özellikleri ile farklı sosyal yapıdaki insanların etkileşiminin örneklenmesi, sosyal yapının etkileşimi nasıl değiştirdiğinin anlaşılması açısından gerekli görülmektedir.

Bu çalışma İstanbul Beyoğlu’nda bulunan Saint Antoine Katolik Kilisesi’nin iç mekân döşeme kaplamasını oluşturan karo mozaiklerin desenleri ile ilgili kullanıcı düşüncelerini irdelemek amacıyla 2005 yılında yapılmıştır.