Kentiçi Toplu Taşımada Güncel Eğilimler

Yardım M. S.

UMTEB- III. Uluslararası Mesleki ve Teknik Bilimler Kongresi, Gaziantep, Türkiye, 21 - 22 Haziran 2018, ss.362

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Gaziantep
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.362
  • Yıldız Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Günümüzde genel olarak ulaştırma ve özelde ise kentiçi toplu taşıma problemlerini anlama, idrak ve anlamlandırmada bir “kayma” gözlenmektedir. Bu; bir anlam kayması, bir algı değişimi, bir anlayış değişimi, bir paradigma değişimi/kaymasıdır. Bu aslında bir; sorunlu düşünme şeklini değiştirme çabasıdır. Gözlenen paradigma kaymasının temelinde, dünyada ulaştırma tür paylarının değişmesi yönündeki beklentilerin artması ve bu değişimlerin de artık günümüzde gözlenmeye başlaması yatmaktadır. Özellikle “karayolu taşıtı odaklı” geleneksel yaklaşımların yerini, ulaştırma talep yönetimi stratejilerinin uygulanmasına da imkân veren, “erişim odaklı çok-türlü taşımacılık” yaklaşımları almaya başlamıştır. Eski ve yeni planlama paradigmaları bugün artık toplu taşıma paydaşları tarafından kıyasıya karşılaştırılmakta ve yeni çıkış yolları aranmaktadır. Toplu taşıma hizmeti sağlamanın kavramsal modelleri üzerine daha çok düşünce üretilmektedir.

Bu çalışmada kentiçi toplu taşımada sorunların hangi alanlarda konsolide edilebileceği, son yıllarda hangi alanlarda hangi eğilimlerin (trendlerin) belirginleştiği ortaya konulmuştur. Dünyada bu konuyla ilgili olarak öne çıkan iyi ve özgün örneklere değinilmiştir. Dünyadaki genel eğilimlerin Türkiye’deki karşılıkları, hedef kitle ve paydaş çeşitliliği bağlamında irdelenmiştir. Çalışma neticesinde, bir arama konferansı mantığıyla, stratejik bir yol haritası bağlamındaki aksiyonlar, insan, taşıt, şebeke (network), kurumsal yönetim, enerji, çevre, ulaştırma planlaması, finansman, akıllı sistemlerin kullanımı, güvenlik bileşenleri açısından ortaya konulmuştur.

Günümüzde müspet olduğu düşünülen yaklaşımların tam aksi yönde, ciddi eleştiriler yönelten toplu taşıma karşıtı trendlerin varlığından pek çok yönetici haberdar değildir. Toplu taşıma bir tarafça kutsanırken söz konusu bir diğer bir tarafça lanetlenmektedir. Dünyadaki toplu taşıma karşıtı söylemlerin tanıtılması da bu çalışmanın önemli bir noktasını teşkil etmektedir

Ülkemizde de takip edilen yeni kentiçi toplu taşıma paradigmasında, problemi çözecek anahtar yaklaşımın “toplu ulaşımı kolay, rahat, hızlı ve uygun hale getirmek” olduğu belirlenmiş; bunun için de öneri bir yaklaşım çerçevesini sunulmuştur.

Anahtar kelimeler: Kentiçi toplu taşıma, güncel eğilimler, paradigma kayması.