Kentsel Ulaşım Alanları ve Tasarım

Hamamcıoğlu C. C.

• Dersin Düzeyi: Yüksek Lisans
• Tasarlanan Ders Kodu: SBP3041
• Öğretim Türü: Örgün Öğretim (Normal Öğretim)
• Dersin Kapsamı: Teorik ve Uygulama
• Akademik Yıl: 2015 - 2016
• Ders İçeriği:

  AMAÇ

  Mekân organizasyonunda; arazi kullanış deseni ile yerin kentsel rantını doğuran ve süreç içinde etkileyen kentsel ulaşım planlaması ilişkisi bilimsel açıdan kentsel tasarım ölçeğinde ihmal edilmiştir. Bu ders ile fizik mekânda söz sahibi olanlara kentsel ulaşım alanları konusunda bilgi birikimi sağlamak ve ilgili kentsel tasarım konularını tanıtmak amaçlanmaktadır.

   

  DERSİN KAPSAMI ve İÇERİĞİ

  Ders, sürdürülebilir yerleşme ilkesi çerçevesinde, makro ölçekli kentsel ulaşım planlamasından kentsel tasarımdaki yaya mekânlarının düzenlenmesine kadar ‘ulaşım’ın farklı ölçeklerde irdelenmesini kapsamaktadır. Buna göre dersin içeriğini;

  ·       ülke planlamasından kentsel tasarıma kadar planlama hiyerarşisinde (enerji sakınımı dikkate alınarak) ulaşım planlaması,

  ·       tarihsel süreç içinde farklı ulaşım türlerinin kent mekânına etkileri,

  ·       şehirlerarası ulaşım alanları ile aktarma merkezilerinin konumlanması ve çevresiyle ulaşım açısından ilişkilendirilmesi,

  ·       kent mekânına ve dokusuna uygun otomobil ve bisiklet için kapalı-yarı kapalı-açık fonksiyonel park alanları, durak, iskele ve yaya yolu (yaya arteri, yürüyüş yolu, kaldırım) boyutlandırılması, düzenleme ilkeleri, tasarımı ve yerseçim ilkeleri,

  ·       kentsel mekânın kullanım özellikleri ile ulaşım ilişkisi, aktarma noktalarında yaya-yaya, yaya-araç, araç-araç ilişkileri, bu ilişkilerin ikinci ve üçüncü boyuta etkileri, ulaşım yollarının enkesitlerinin tasarımı, boyutlandırılması, malzeme kullanımı, dezavantajlı kullanıcılara yönelik tasarım konuları,

  ·       yaya ve bisiklet ulaşım türlerini de kapsayan akıllı ulaşım planlaması,

  ·       kentsel dokuya uygun ve insanı rahatsız etmeden algılanabilecek yaya-taşıt trafik yönlendiricileri, trafik izleri, ilgili kent mobilyaları, aydınlatma, döşeme vd. düzenlenme ilkeleri

  oluşturmaktadır.

  
  

  KAYNAKLAR

  Akın, O, Hamamcıoğlu, C. (2017) “Planning Livable and Walkable Communities – Inferences for Design Principles (Examples from Istanbul Kadıköy and Ataşehir)”, Designing Urban Design:  Towards A Holistic Perspective, Middle East Technical University-METU Symposium Proceedings, Ankara, Turkey, pp.80-86.

  Banister, D., ed., (1995) Transport and Urban Development, E & FN Spon, London, U.K.

  Beesley, M.,E., Kemp, M.A., (1987) Urban Transportation, Handbook of Regional and Urban Economics, v:2, E.S., Mills, ed., Elsevier Science Publishers, Amsterdam, pp.1023-1052.

  Bertolini, L., Spit, T., (1998) Cities on Rails, Routledge, New York.

  Bishop, K, R. (1990) Designing Urban Corridors, American Planning Association, Chicago.

  Cervero, R., (1998) The Transit Metropolis; A Global Inquary, Island Press, Washington, DC.

  Çelik, Z., Favro, D. Ingersoll, R. (1994) Streets; Critical Perspectives on Public Space, University of California Press, Berkeley.

  Dick H., Rimmer, P.J., (2003) Cities, Transport and Communications, Palgrave Mcmillan, NY.

  Edwards, J.D., ed. (1992) Transportation Planning Handbook, Prentice Hall, New Jersey, U.S.A.

  Erpi, F. (1980) A Handbook on Urban Traffic Planning, ODTÜ, Ankara

  Aktuğlu Aktan, E. (2006) Kent Biçimi – Ulaşım Etkileşimine İlişkin Yaklaşımlar ve İstanbul Örneği, doktora tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.

  Gilingwater, D., ed., (2005) Transportation Planning and Technology, v:28, n:3, Loughborough University, UK.

  Goodman, D., Chant, C., (1999) European Cities and Technology, The Open University, Milton Keynes, London.

  Hamamcıoğlu, C., Oguztimur, S. (2017) “The Comparison of Basic Transportation Infrastructure and Freight Villages’ Locations between Germany and Turkey”, Journal of Traffic and Transportation Engineering 5 (2017) pp.77-92.

  Hamamcıoğlu, C., Akın, O. (2015) “Çevre ve Toplum Yaşamına Duyarlı Kentsel Yaklaşımlar Bağlamında Yaya Erişimi ve Yürünebilirlik (Kadıköy Örneği)”, 11. Ulaştırma Kongresi Bildiri Kitabı, 27-29 Mayıs 2015, İstanbul, ss.447-457.

  Oguztimur, S., Hamamcıoğlu, C. (2015) “Turkey’s Freight Transport and Logistics Centers at the Beginning of 3rd Millennium”, Turkey at the Beginning of 21st Century: New Perspectives, Editors, R. Efe, M. Ayışığı, Ö. Düzbakar, M. Arslan, St. Kliment Ohridski Universtiy Press, ISBN:978-954-07-4001-0, Sofia, pp.310-330

  Hamamcıoğlu, C., Özbakır, A. (2011) “Metropoliten Alanda Düşük Karbon Salımlı Kırsal Yerleşmeler İçin Yeşil Yerleşim Değerlendirme Parametrelerine Dayalı Ulaşım Analizi: Beykoz - Akbaba Köyü”, 7. Türkiye Şehircilik Kongresi Bildiri Kitabı, İstanbul, ss.639-665.

   

  Hamamcıoğlu, C., (2009) ‘Ulaşım Ağının Kentsel Hizmet Alanlarının Yerseçimine Etkileri, Tarihi Yarımada Örneği’, basılmış doktora tezi, YTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Şehir Planlama Programı, İstanbul. Basılmış Kitap: Hamamcıoğlu, C., (2017) Ulaşım ve Kentsel Hizmet Alanları Yerseçim İlişkisi, Deutsche Nationalbibliothek - LAP LAMBERT Academic Publishing, Balti, Moldava.

  Hoyle, B.S., Pinder, D.A. ED. (1992) European Port Cities in Transition, Halsted Press, NY.

  Kılınçaslan, T. (2012) Kentsel Ulaşım, Ninova Yayınları, İstanbul.

  Kutz, M. (2008) Environmentally Conscious Transportation, John Wiley & Sons, Inc., N. Jersey.

  Marshall, S. (2004) Streets and Patterns, Spon Press, Taylor and Francis Group, London & NY.

  Nagurney, A. (2000) Sustainable Transportation Networks, Edward Elgar Publisher, Cheltenham, U.K.

  Owen, W. (1972) The Accessible City, The Brookings Inst., Washington, D.C.

  Owen, W. (1976) Transportation for Cities; The Role of Federal Policy, The Brookings Institution, Washington, D.C.

  Pushkarev, B.S., Zupan, J.M. (1977) Public Transportation and Land Use Policy, Indiana Universtiy Pres, London.

  Pushkarev, B. (1978) Urban Space for Pedestrians, MIT Press, New York.

  Richards, B. (1990) Transport In Cities, Architecture, Design and Technology Press, London

  Roberts, G.K., Steadman P., (1999) American Cities and Technology, The Open University, Milton Keynes, London.

  Steiner, F.R., Butler, K. (2007) Planning and Urban Design Standards, American Planning Association, John Wiley

  Stover, V.G., Koepke, F.J. (1998) Transportation & Land Development, Prentice Hall, N. Jersey.

  Stough, R.R. (2001) Intelligent Transport Systems, Edward Elger Publish, U.K.

  Tekeli, İ. (2009) İstanbul ve Ankara İçin Kentiçi Ulaşım Tarihi Yazıları, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.

  Tunç, A., (2003) Havaalanı Mühendisliği ve Uygulamaları, Asil Yayın Dağıtım, Ankara.

  Tunç, A., (2003) Trafik Mühendisliği ve Uygulamaları, Asil Yayın, Ankara.

  Vuchic, V. R. (1981) Urban Public Transportation Systems, Prentice-Hall, INC. New Jersey.

  World Bank Urban Transport Strategy Review, (2002) Cities on the Move, The World Bank Washington D.C., U.S.A.

  Yenen, Z. ve Avlar, E., Erkan, N. Ç. (2010) İstanbul Araç ve Yaya Yolları Kentsel Tasarım Rehberi, İBB Ulaşım Dairesi için yapılan çalışma + Promer Planlama Bürosu teknik ekibi danışmanlığı, İstanbul.

  Yenen, Z., Erkan, N., Yerliyurt, B. (2006) “İstanbul’un Eylem Planlamasına Yönelik Mekânsal Gelişme Stratejileri Araştırma ve Model Geliştirme” çalışması kapsamında Kadıköy Merkezi’nin Günümüz Koşulları için Yeniden Düzenlenmesinde Yöntem, İstanbul Mekânsal Gelişme ve Dönüşüm Araştırmaları Sempozyumu, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Planlama Müdürlüğü, 23-24.11.2006, İstanbul.

  Yenen, Z., Dinçer, İ. (1994) “The Location of Centers With Reference to Infrastructure Policy in the İstanbul Metropolitan Area”, 8th. International Congress of AESOP on Planning For a Broader Europe, 24-27 August'94, İstanbul, Turkey, abstracts, p180 & proceedings, 1996, v.3, pp.384-406.