Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Yıldız Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Mimarlık Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: merve özübek
Danışman: Kunter Manisa
Özet:
Tez
çalışması köprü/viyadük mekanlarında oluşan kayıp mekanları anlama,
anlamlandırma ve kente sundukları potansiyelleri keşfetme üzerinedir. Kentsel
kayıp mekanlar literatürde; atıl alanlar, arta kalan alanlar, ölü bölgeler, boş
araziler gibi ifadelerle yer almaktadır. Çalışmada bu mekanlar, köprü/viyadük
mekanlarının otomobil bağımlığıyla birlikte artan otoyollar ve kullanımı göz
ardı edilmesi sonucu oluşmasına dikkat çeken
Trancik’in kayıp mekan ifadesi ile ele alınmıştır.
Günümüzde
arazi azlığı yaşayan kalabalık metropollerde değerli olan kayıp mekanların
kamusal alan olarak yeniden kazanılması gerekliliği önem kazanmaktadır.
Köprü/viyadük mekanları kentlerde yoğun kullanımlı ulaşım arterlerinde yer
alması sebebiyle bu alanlara yapılabilecek olan müdahalelerin yöntemleri
ve sundukları fırsatların iyi analiz
edilerek kent yaşantısına kazandırılmalıdır.
Kayıp
mekanların oluşma nedenlerini ve potansiyellerini anlamak üzere kavramsal bir
çerçeve planlanmıştır. Modern kent araç/yaya çatışması, kentsel kayıp mekan
açılımları ve eşikler olarak belirlenen kurguda kayıp mekan söylemleri
köprü/viyadük mekanları arakesitinde açılımlanmıştır. Çalışmanın bir diğer
aşamasında köprü/viyadük mekanlarında uygulanmış uluslararası projeler incelendiğinde
tekrar eden motivasyonlar ve müdahale tipleri tespit edilerek bir sınıflandırma
elde edilmiştir. Tezin alan çalışması olan dördüncü bölümünde, İstanbul’da
köprü/viyadük yapıları sebebiyle oluşmuş kayıp mekanların analizi ve
değerlendirilmesi yapılmıştır. Bu bölümde
bu kayıp mekanların kentle olan
ilişkileri, tehditleri ve fırsatları kapsamlı bir şekilde analiz edilerek
potansiyel kullanımlar aranmıştır.
Araştırmanın
sonunda köprü/viyadük kayıp mekanlarının kullanım potansiyelleri ortaya
konularak kent üzerine çalışan tasarımcıların bu alanların kente yeniden
kazandırılmasında çeşitli yaklaşım önerilerinde bulunulmuştur. Çalışmada bu
mekanların yeniden değerlendirme süreçlerinde kayıp mekanlar oluşmasına neden
olmayacak şekilde planlama yapılması gerekliliği ve bu alanların projelendirme
süreçlerinde sadece kamu kurumlarının değil yarışmalar yoluyla mimarların,
tasarımcıların ve kullanıcıların
katılımcı bir rol oynadığı mimarlık ortamının önemine dikkat
çekilmiştir.
Anahtar
Kelimeler: Kayıp
mekan, kentsel eşik mekan, kentsel yeniden değerlendirme, köprü, viyadük