İstanbul Kuzey Marmara Otoyolu (3.köprü) kapsamında yapılan mülkiyet edinimleri / Land acquistion of İstanbul Northern Marmara Motorway (İstanbul 3rd Bosporus Bridge)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Yıldız Teknik Üniversitesi, İnşaat Fakültesi, Harita Mühendisliği, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Volkan Ceylan

Danışman: Hülya Demir

Özet:

Yavuz Sultan Selim Köprüsü (3. Boğaz Köprüsü) ve bu köprüye erişimi sağlayan Kuzey Marmara Otoyolu'nun (KMO) yapılmasında öne çıkan başlıca sorunlardan biri, projenin isabet ettiği alanlarda yer alan özel mülkiyete ait arsa ve arazilerin kamu mülkiyetine geçirilmesidir. Yavuz Sultan Selim Köprüsü'ne erişimi sağlayan KMO proje alanında özel mülkiyete ait arsa ve arazilerin kamu mülkiyetine geçirilmesi kamulaştırma yönteminin kullanılması ile gerçekleştirilmiştir. Seçilen bu yöntemin diğer yöntemlere göre daha pahalı olması ve doğrudan mülkiyet hakkına müdahale etmesi araştırma probleminin temelini oluşturmuştur. Yapılan çalışma ile bu durumun özellikle büyük projelerdeki sonuçları ortaya konulmaya çalışılmıştır. Tezin giriş bölümünde okumaları yapılan ve çalışmamızda kullanılan literatürün özeti yapılıp, tezimizin amacı ve hipotezlerimiz bildirilmiştir. 2'nci bölümde kamu yatırımları için gerekli olan taşınmazların ediniminde kullanılan yöntemler açıklandıktan sonra KMO III. Etap (Odayeri – Paşaköy Kesimi) projesinde Karayolları Genel Müdürlüğü (KGM) tarafından tercih edilen yöntemler anlatılmıştır. 3'üncü bölümde KMO Projesi hakkında bilgiler verilmiş; tezde uygulama alanı olarak seçilen tüm etaplar içindeki en uzun etap olan ve İstanbul'un her iki yakasını da kapsayan III. Etap'da yer alan her bir kamulaştırma bölgesi ayrı ayrı analiz edilerek proje etki alanı içinde kalan taşınmazların sayıları, yüzölçümleri, KGM kıymet takdir komisyonlarınca belirlenmiş kıymet takdirleri ile Kamulaştırma Kanununun 8'inci ve 10'uncu maddesine göre yapılan işlemler gösterilmiştir. Sonuç bölümünde ise elde edilen veriler bir bütün halinde değerlendirilerek anlaşma ve anlaşmazlık oranları çıkarılmış; kamulaştırma maliyetleri ile yapım maliyetleri ve 2009, 2012, 2014 ve 2017 yıllarına ait emlak vergisine esas arsa rayiç değerlerin karşılaştırmaları yapılarak yorumlanmıştır. Devamında, mülkiyet edinim maliyetlerinin düşürülmesine yönelik öneriler sunulmuştur.