Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SADETTİN FARUK KURTULUŞ
Danışman: Erdem Akboy
Özet:
Sürekli mıknatıslı senkron motorlar, yüksek verim, moment yoğunluğu ve güç kapasitesi ile düşük hacim özelliklerinden dolayı endüstride sıkça tercih edilmektedir. Son yıllarda sürekli mıknatıslı senkron motorların, radyal akılı ve eksenel akılı varyasyonları üzerine birçok çalışma yapılmaktadır. Bu motorlar özellikle enerji verimliliği ve güç yoğunluğu gibi özellikleri sebebiyle diğer motor türlerine göre avantajlıdır. Sürekli mıknatıslı senkron motor tiplerinden biri olan eksenel akılı sürekli mıknatıslı senkron motorlar, geometrik avantajları, yüksek verimleri ve yüksek güç yoğunlukları nedeniyle radyal akılı motorlara göre daha avantajlı olup, endüstriyel ve akademik alanlarda yaygın bir şekilde tercih edilmektedir. İnsansız hava araçlarında düşük ağırlıklı ve düşük hacimli itki sağlayıcı kullanılması uygulamalarda büyük avantaj sağlamaktadır. Ayrıca insansız hava araçları için akustik gürültünün düşük düzeyde olması da önem arz etmektedir. Literatür araştırmasında akustik gürültüyü azaltmak amacıyla komütasyon yöntemleri üzerinde çalışmalar yapıldığı görülmektedir. Yapılan bazı çalışmalarda teorik ve deneysel olarak optimum yöntemi geliştirmek için çeşitli komütasyon yöntemleri elde edilmiştir. Akustik gürültüye sebep olan tork dalgalanmalarını azaltmak için yeni uzay vektör darbe genişlik modülasyonu kontrol stratejileri önerilmektedir. Aynı amaçla farklı akım kontrol algoritmaları kullanmış olup tork dalgalanması üzerindeki olumlu etkilerini rapor eden çalışmalar da mevcuttur. Bu tez çalışmasında, insansız hava aracı uygulamalarında kullanılmak üzere düşük akustik gürültü yayma kapasitesi olan yeni bir çekirdeksiz eksenel akılı sürekli mıknatıslı senkron motor tasarlanmış ve gerçeklenmiştir. Altı adımlı komütasyon yöntemi ve vektör kontrol yöntemi kullanan bir sürücü devresi ile aynı sürüş rejimine tabi tutularak bu çekirdeksiz eksenel akılı sürekli mıknatıslı senkron motor sürülmüş ve akustik performansı karşılaştırılmıştır. Çekirdeksiz eksenel akılı sürekli mıknatıslı motorlarda altı adımlı komütasyon yöntemi yerine vektör kontrol yöntemi kullanılarak gürültü emisyonlarının azaltıldığı gözlemlenmiştir. Sonuç olarak, insansız hava aracı uygulamalarında, tasarlanan yeni motor ile kontrol yöntemlerinin değişmesinin, gürültü emisyonunu oldukça azalttığı gözlemlenmiştir.