Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Yıldız Teknik Üniversitesi, Makine Fakültesi, Makine Müh.Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2025
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Burak DİBEK
Danışman: Özden Ağra
Özet:
Askeri zırhlı kara araçları, kullanım amaçları ve tasarımsal özellikleri itibarıyla sivil araçlardan farklıdır. Bu araçlarda, araç içi tüm ortamın iklimlendirilmesi yerine, genellikle içerideki personele doğrudan şartlandırılmış hava sağlayan noktasal soğutma tekniği kullanılmaktadır. Ancak konvansiyonel klima sistemleri, motor tahrikli buhar sıkıştırmalı çevrimlere dayanmakta ve araç motoru çalışmadığında soğutma yapamamaktadır. Bu durum, askeri operasyonlarda araç motorunu çalıştırmadan araçta beklemesi gereken personel için ikincil bir iklimlendirme sistemine ihtiyaç doğurmaktadır. Bu tez çalışmasının amacı, askeri araçlarda noktasal soğutma tekniklerini optimize ederek motor çalışmadığında belirli süreli (ör. 30 dakika) termal konfor sağlayacak analitik bir model geliştirmek ve alternatif soğutma yöntemlerinin uygulanabilirliğini değerlendirmektir. Bu kapsamda, mevcut literatürde yer alan eksiklikleri gidermeye yönelik hem teorik hem de deneysel çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Tez çalışması altı bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, tezin amacı, hipotezleri ve literatür özeti sunulmuştur. Bu bölüm, çalışmanın genel çerçevesini ve araştırma sorularını kapsamlı bir şekilde ortaya koymaktadır. İkinci bölümde, askeri zırhlı araçlar, kullanılan konvansiyonel klima sistemleri ve temel kavramlar ele alınmıştır. Üçüncü bölümde, iki temel başlıkta, termal konfor ve noktasal soğutma tekniği ile silika jel ve katı nem alıcılar konusunda yapılan literatür araştırmaları ele alınmıştır. Dördüncü bölümde, askeri zırhlı araçlardaki noktasal soğutma tekniğini modelleyen bir analitik model geliştirilmiş ve farklı üfleme havası özelliklerinin ve üfleme mesafelerinin toplam ısı transferine etkisi incelenmiştir. Bu model ile farklı üfleme koşullarında personelden uzaklaştırılabilecek toplam ısı miktarı belirlenebilmektedir. Beşinci bölümde analitik modelin doğrulanması ve analizler sonunda ısı transferinde en etkili parametre olduğu belirlenen bağıl nenim askeri araç iklimlendirme sisteminde silika jel ile aktif olarak düşürülebilirliği üzerine deneysel çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Altıncı bölümde, sonuç ve tartışmalara yer verilmiştir. Deneysel olarak doğrulanan analitik model, noktasal soğutma tekniği ile asgari termal şartları sağlayacak üfleme havası şartları ve bu şartlara bağlı termal denge eğrileri sunulmuştur. Ayrıca, noktasal soğutmada üfleme mesafesinin kritik etkisi analiz edilmiş ve silika jelin farklı tekniklerle kullanımına yönelik avantaj / dezavantajlar karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir.