Antalya ili Akseki ilçesi Sarıhacılar Köyü özgün yapısal ve mimari özelliklerin belirlenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Yıldız Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Mimarlık Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Duygu Bakışlı

Danışman: Dilek Ekşi Akbulut

Özet:

Kırsal yerleşmeler nesilden nesile aktarılan yaşam kültürünün bölgenin coğrafi, iklim ve malzeme özelliklerine bağlı olarak şekillenmesiyle oluşmaktadır. Anadolu'nun farklı coğrafyalarında, bölgenin yerleşim özelliklerine uygun bir geleneksel mimari ortaya çıkmıştır. Geleneksel mimari yerleşilen bölgenin malzeme olanakları, konuta bağlı yapı kültürü ve üretim ilişkilerine bağlı olarak gelişim göstermektedir. Günümüzde mimari mirasın önemli örnekleri olan bu kırsal yerleşmeleri koruma bilinci önem kazanmıştır. Ancak birçok koruma sorunu ile karşılaşılmaktadır. Zaman içinde farklı gerekçelerle yaşanan (göç olgusu vb.) çözülmeler nedeniyle boşalma sürecine girmesi ve içinde yaşantıyı barındırmaması konutları doğa etkileri ile baş başa bırakmıştır. Bakım, onarıma yönelik müdahalelerin eksikliği de konutların çöküş sürecini hızlandırmıştır. Günümüz kullanıcı gereksinimlerini karşılayamayan evlere yapılan bilinçsiz müdahale ve ekler de yapıların özgün kimliğini zedeleyen olumsuzluklara neden olabilmektedir. Yeni yapı ustalarının yetişememesi ve yapıların üretildiği özgün malzemelerin zor temin edilmesi kentlerdeki kimliksiz yapıların kırsalda da yapılmasına neden olmaktadır. Akseki-İbradı Havzası'nın özgün yapım sistemi olan düğmeli evler ülkemizde ağırlıklı olarak bu ilçeler ve köylerinde görülmektedir. Yapım sisteminin yanı sıra ahşap işçiliği bakımından da özgün örnekler taşıyan bu evler günümüzde yok olma sürecine girmiştir. Bölgede tarım ve hayvancılığın kısıtlı olarak yapılabiliyor olması ekonomik faaliyetlerin ticaret odaklı gelişmesine neden olmuştur. Akseki ve çevre köyleri birbirine bağlayan ve ilk çağlardan beri kullanılan antik yol bunun en önemli kanıtıdır. Sarıhacılar Köyü yerleşim özellikleri, sokak ve yol dokuları bakımından özgün örnekler içermektedir. Köy dokusu çevre köylere göre oldukça korunmuş durumdadır. Bu çalışmanın amacı; Sarıhacılar Köyü'nde bulunan konut yapım tekniklerinin ve kullanılan malzemelerin geleneksel konutlar üzerinden incelenerek tespit edilmesidir. Hızla yok olma sürecine giren bu kırsal yerleşmedeki konut yapım tekniklerinin ve mimari detayların belgelenmesi kırsal mimarinin korunması açısından önem göstermektedir.