Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sanat Ve Tasarım, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Hazar Ertürk
Danışman: Aslıhan Eruzun Özel
Özet:
Niyazi Sayın, ney icrâcılığıyla 20.
yüzyılın ikinci yarısına damgasını vurmuş bir neyzendir. Büyük bir gelenekten
beslenerek edindiği icrâ üslûbunu kendi geliştirdiği birçok teknikle
birleştirerek âdeta yeni bir tavrın doğmasına yol açmıştır. Bu çalışmada,
Niyazi Sayın’ın saz eseri icrâcılığındaki yorum becerisinin yansıması olan
icrâları üzerinden, sınırları keskin çizgilerle belirlendiği düşünülen beste
mefhûmunun her defâsında yeniden çeşitlendirilebiliyor olduğu gerçeği
gösterilmiştir. Neyzen Sâlih Dede’nin bestesi Acemaşîran Peşrevin yedi ve
Pâdişah III. Selim’in bestesi Pesendîde Saz Semâîsinin dört farklı zaman ve
mekândaki Niyazi Sayın tarafından yapılmış icrâları bu çalışmada esas
alınmıştır. Her icrânın yeni bir versiyon, hattâ yeni bir yaratım olduğu
hipotezine dayanarak; notaya alınmış icrâlar hem münferit olarak
değerlendirilip, teknik ve müzikal tahlilleri yapılmıştır hem de icrâlar
arasındaki farklılıkların detaylı bir şekilde görülebilmesi için bütün
versiyonlar üst üste görülecek şekilde sergilenmiştir. Mukâyeseye imkân tanıyan
bu karşılaştırmalı görünümden elde edinilen veriler sâyesinde bütün müzik
yapıtları için geçerli bir kânun olan eserin icrâya bağımlılığı, icrânın da
esere bağımlılığı Niyazi Sayın’ın icrâ ettiği yukarıda bahsi geçen eserlerin
farklı yorumlarının incelenmesi sonucu ortaya çıkarılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Niyazi Sayın,
İcrâ, Çeşitlendirme, Yorum, Nota.