Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2025
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: TURGAY DURUEL
Danışman: Bahadır Gülsün
Özet:
Günümüzde iş sağlığı ve güvenliği kavramı, ülkelerin en önemli bir bilimsel çalışma alanı haline gelmiştir. Çalışma hayatında, insanların sağlığı ve güvenliği her bakımdan çok önemlidir. İş sağlığı ve güvenliği çalışanların hem beden hem de ruhsal olarak en iyi seviyede olmasını hedeflemektedir. Bu hedeflere ulaşmak için, ülkeler birçok kanun ve yönetmelik çıkartmaktadır. Türkiye de çıkarılan yönetmeliklerin temel dayanağı, Avrupa Topluluğunun 89/391 sayılı “Çalışanların Sağlık ve Güvenliklerini İyileştirmeye Yönelik Önlemler Alınmasına İlişkin Çerçeve Yönerge” göz önüne alınarak oluşturulmuştur. Bu yönetmeliklerden birisi de, iş güvenliği alanının en önemli argümanı olan ‘’risk değerlendirme yönetmeliği’’dir. Bu çalışmada, literatürde ilk kez bu yönetmelikde belirtilen ‘’risk değerlendirme ekibi’’ uzman grubu oluşturularak, bulanık kümelerin bir uzantısı olan kararsız bulanık dilsel terimler temelinde, karar verme yöntemlerinden SWARA, ARAS, AHP, CRITIC ve Visual PROMETHEE yöntemleri birbirleri ile entegre edilerek bütünleşik bir risk değerlendirme modeli önerildi. Buna bağlı olarak, imalat sektöründe faliyet gösteren bir firmada geniş kapsamlı bir risk değerlendirme çalışması yapıldı. Uzmanlar tarafından kararsız bulanık dilsel terimleri kullanılarak, SWARA yöntemi ile riskler ağırlıklandırıldı. CRITIC yöntemi ile de uzmanlar ağırlıklandırıldı. AHP için geliştirilen Superdecision yazılım programı kullanılarak, risk değerlendirme parametreleri (olasılık, şiddet , sıklık) ağırlıklandırıldı. Ayrıca, yine kararsız bulanık dilsel terimleri kullanılarak risk değerlendirme yöntemleri olan ARAS yöntemi ile riskler önem dereceleri bakımından sıralandı. Fine-Kinney, FMEA ve 5x5 matris ile aynı riskler uzmanların ortak görüşüyle değerlendirerek elde edilen sıralamalar BORDA sayım yöntemi ile tek bir sıra haline getirildi. Daha sonra, önerilen modelle risk sıralaması karşılaştırılması yapılarak, korelasyon analizi yapıldı. Korelasyon analizi sonucu 0,892 olup, yüksek korelasyon elde edildi. Bununla birlikte, Visual PROMETHEE programı kullanılarak önerilen altarnatif önlemler önem derecelerine göre sıralama görsel olarak değerlendirildi.