Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Yıldız Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Mimarlık Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: VESİLE KORU
Danışman: Togan Tong
Özet:
Teknolojinin gelişmesiyle dünyada birçok sektörde gelişim ivme
kazanmıştır. Mimarlık ve İnşaat sektörünün uygulama tarafında ise bu
gelişmeler yavaş ilerlemektedir. Bu durum Türkiye'deki Mimarlık ve
İnşaat sektörleri için de geçerlidir. Günümüz yapı projelerinde
yapıların kullanım programlarının özelliklerinin değişmesi, yapı
detaylarının farklılaşması ve yapı boyutlarındaki artışın yanında yapım
yöntemlerinin bir önceki yüzyılla aynı olması gelişimi engelleyen
faktörler olarak gösterilebilir. Öte yandan teknoloji, tasarım ve
projelendirme aşamasında yapı projesi üretimini desteklemekte ve
yazılımlar/donanımlar tarafındaki hızlı değişim çok farklı yöntemlerin
gelişmesini sağlamaktadır. Yapı yaşam döngüsü boyunca üretilen dijital
bilginin değişen ihtiyaçlar ve yöntemler sonucunda büyüklüğü artmış ve
sektörde "BIG DATA" olarak anılan verinin saklanması ve paylaşımı da bir
problem haline gelmiştir.
Yaşamın her alanında uzun yıllardır bilinen ve önem teşkil eden bilgi,
içinde bulunduğumuz yüzyılda daha da önem kazanmıştır. Rekabet avantajı
sağlamak isteyen pek çok kurum ve kuruluş, bilginin iletişim ve
işbirliğinden faydalanmak için özellikle bilgi teknolojilerini kullanır
olmuşlardır. Yapı projelerinde özellikle işverenin hızlı ve güvenilir
bir şekilde bilgiye ulaşarak tüm süreçlere dahil olmasını sağlayan
teknolojiler geliştirilmiş ve bilginin hem sosyal hem ekonomik yönü daha
net gözler önüne serilmiştir. İş dünyasının her alanına giren bilgi
teknolojilerinin yaygınlaşması, bilginin üretilmesi, dağıtılması ve
kullanılması ile ilgili çeşitli çalışmalar yapılmıştır.
Bilgi(veri) oluşturma ve yönetme yöntemlerinin yanında projelerin yapı
yaşam döngüsü boyunca karşılaşılan problemleri, teknolojinin kullanımı
ile sektörde birtakım kavramların doğmasına yol açmıştır. BIM (Yapı
Bilgi Modellemesi), yapının tasarımından inşaasına, işletmesine hatta
yıkımına kadar tüm süreçlerinde veri ve süreç yönetimi yapmayı sağlayan
bir metodolojidir. Yapının simüle edildiği dijital bir model üzerinde
veri bankası oluşturma, Yapı Bilgi Modellemesi (YBM) olarak
adlandırılmaktadır. YBM'nin Dünya'da kullanımının yaygınlaşmasına kamu
tarafından finanse edilen projelerde zorunlu tutulması büyük ölçüde
katkıda bulunmuştur. Özellikle büyük ölçekli yapılarda öncü inşaat
firmalarınca YBM' nin kullanım avantajları ölçülerek raporlanmış ve
yayınlanmıştır. YBM' nin verimli kullanımının en önemli adımı
standartların oluşturulmasıdır. Dünya' da kamunun, çeşitli meslek
odalarının, üniversitelerin ve yazılım üreten şirketlerin YBM
standartları oluşturup yayınlamaları kullanımı ve verimi arttıran çok
önemli adımlardır. YBM, projelendirme sürecinde paydaşların koordineli
çalışmasına yönelik yöntemler ve üretim süreçleri sunar. Bu sayede
üretilen veri inşaada kullanılmaya daha uygun hale gelir ve sahada
çıkabilecek imalata yönelik birçok sorunun proje aşamasında öngörü ile
aşılmasını sağlar. Bir yapı projesinde YBM' nin benimsenmesinin yalnızca
proje paydaşları arasındaki işbirliğini güçlendirmeye yönelik getirisi
yoktur, ayrıca YBM hataları ve ihmalleri azaltarak yatırım ve maliyetler
adına da fayda sağlar.
YBM proje paydaşlarının ortak verilerine, tüm veri setine veya güncel
proje verilerine erişimini sağlayan yöntemlerle kullanılmaktadır.
Günümüzde yaygınlaşmaya başlayan "Bulut Bilişim" ve YBM' nin ortak
kullanımı, geleneksel YBM' nin sınırlayan yapısını ortadan kaldıracak
bir araç olarak kabul edilebilir. Bulut ve YBM teknolojilerinin ortak
kullanımı daha yüksek düzeyde işbirliği ve proje
ekipleri&paydaşlarına gerçek zamanlı iletişim platformu
sağlamaktadır. YBM' nin kullanımı yapı yaşam döngüsünde çeşitli faydalar
sağlarken teknolojinin gelişmeye devam etmesiyle YBM yazılımları ve
çalışma yöntemleri gelişmeye devam etmektedir.
Günümüzde yapı projesi süreçlerinin ortak problemi veri yönetimi
kaynaklıdır, doğru ve güncel veriye istenen zamanda ulaşamama durumudur.
Ayrıca işlerin ekiplerce koordineli bir şekilde yürütülmesi başarılı
bir projenin temel şartıdır. Bunun yapılabilmesini engelleyen konum ve
zaman kavramlarını problem olmaktan çıkaran "Bulut Bilişim" sayesinde
YBM teknolojisi mimarlık ve inşaat sektörüne değer katmaya devam
etmektedir. Türkiye' de Mimarlık ve İnşaat sektörlerinde faailyet
gösteren firmalar farklı ülkelerde iş yapmaya başladıklarında YBM
sistemlerinde Bulut Bilişim kullanımı hızlanmıştır.
Bulut tabanlı çözümler, gelecekte kullanılmak üzere analiz edilebilecek
ve paylaşılacak verileri üreterek ve izleyerek, planlananla performansın
karşılaştırılmasına yardımcı olmaktadır. Böylece planlananla yapılan
büyük ölçüde örtüşmektedir.
Anahtar Kelimeler: BIM, Yapı Bilgi Modellemesi, Tasarım, İnşa, İşletme,
Veri Paylaşımı, Veri Yönetimi, Bulut Hizmetleri, Teknoloj