Topkapı Sarayı koğuş yapıları


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, -, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BATUHAN BURAK BEŞİNCİ

Danışman: Nur Urfalıoğlu

Özet:

Osmanlı İmparatorluğu 1299'da kurulup, 1922'de saltanatın kaldırılmasıyla sona eren, en büyük ve en geniş sınırlara yayılan imparatorluklardan biridir. Topkapı Sarayı da İstanbul'un Fethi sonrası, 15. Yüzyıldan itibaren yaklaşık 400 yıl kadar saray vazifesi yapmış, cumhuriyetin ilanı sonrasında müze olarak kullanılarak günümüze ulaşmış, en önemli Osmanlı yapılarından biridir. Tez çalışması olarak ele alınan konu, Topkapı Sarayı'nın koğuş yapılarıdır. İlk bölümde, Koğuş Kavramı, Topkapı Sarayı ve öncül Osmanlı Saray yapılarından bahsedilmiştir. Sonra Topkapı Sarayı Koğuş yapıları alt başlıklara ayrılarak anlatılmıştır. Değerlendirme bölümünde koğuş yapıları arasında ilişki, benzerlik ve farklılıklara değinilerek, son olarak değerlendirme ve sonuçlar ortaya konulmuştur. Osmanlı saraylarında, saray hizmetlileri büyük bir nüfus oluşturmaktadır, bu sınıfların sarayda ikamet ettikleri koğuşlar bulunmaktadır. Koğuş kavramı, birçok kimsenin içinde yattığı veya barındığı büyük oda gibi bir anlama sahip olsa da Osmanlı'da koğuşlar sadece barınma değil, aynı zamanda eğitim, öğretim ve daha birçok farklı işlevlere sahip yapılardır. Osmanlı Devleti'nde devşirilen çocuklara eğitim verilen birbirini izleyen yedi koğuşta buna örnek gösterilebilir. Ana odak noktası Topkapı Sarayı olan, bu çalışmada da Osmanlı'da koğuş kavramı, koğuş yapıları ele alınacak ve Topkapı Sarayı'ndaki koğuş yapıları detaylıca incelenecektir.