Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Yıldız Teknik Üniversitesi, İnşaat Fakültesi, Harita Mühendisliği, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2011
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Cüneyt Taşkesen
Danışman: Türkay Gökgöz
Özet:
Taşkınlar Türkiye‟de ve dünyada sıklıkla meydana gelen doğal afetler arasında yer almaktadır. Özellikle son yıllarda küresel ısınmanın da olumsuz etkileri sonucunda meydana gelen taşkın afetlerinde ciddi oranda artış görülmekte olup gerçekleşen taşkınlar sonucunda büyük miktarlarda can kayıpları ve maddi hasarlar oluşmaktadır.
Afetlerin büyüklüğü, tehlikenin büyüklüğünden çok zarar görebilirliğin büyüklüğüne bağlıdır. Toplumun tehlikeyi fark etme, zararları azaltma ve afetlerle başa çıkma kapasitesi ne kadar yüksek ise afetin olumsuz etkileri o kadar az olacaktır. Bu nedenle afetlerin olumsuz etkilerini azaltmaya yönelik olarak yapılan çalışmalar zarar görebilirliği azaltmayı hedeflemektedir.
Bu çalışmada Mahmutşevketpaşa Deresi ve kollarını içine alan havzada taşkın riskine yönelik olarak zarar görebilirlik analizleri gerçekleştirilmiştir. Yapılan çalışma hazırlık, taşkın risk analizi ve zarar görebilirlik analizleri aşamalarını içermektedir.
Hazırlık aşamasında tüm grafik veriler coğrafi bilgi sistemi ortamına aktarılmış, koordinat dönüşümleri yapılarak verilerin aynı koordinat sisteminde olmaları sağlanmıştır. Daha sonra veriler birbirleriyle olan ilgilerine göre gruplanarak grafik verilerle birlikte öznitelik bilgilerini de içeren coğrafi veritabanları oluşturulmuştur.
Taşkın risk analizi aşamasında çalışma alanında daha önceki yıllarda meydana gelen taşkınlara ait fotoğraflar, video görüntüleri ve hasar tespit cetvelleri incelenerek çalışma alanının “Taşkın Risk Haritası” oluşturulmuştur.
Zarar görebilirlik analizleri aşamasında çalışma alanında zarar görebilirliğe etki eden değişkenler belirlenmiş; fiziksel, sosyal ve ekonomik açıdan zarar görebilirlik analizleri gerçekleştirilerek analiz sonuçları haritalarda gösterilmiştir.
Çalışmanın sonunda fiziksel, sosyal ve ekonomik zarar görebilirlik analizlerinin sonuçlarından elde edilen bilgilere dayanılarak çalışma alanının çoklu zarar görebilirlik haritası oluşturulmuş ve çalışma sonlandırılmıştır.
Çalışma sonunda elde edilen verilere göre her bir zarar görebilirlik türü için zarar görebilirliği en yüksek olan köyün Mahmutşevketpaşa Köyü, zarar görebilirliği en düşük olan köyün ise Elmalı Köyü olduğu belirlenmiştir.
Mahmutşevketpaşa Köyü‟nün fiziksel, sosyal ve ekonomik zarar görebilirliğinin çalışma alanında bulunan diğer köylerden daha fazla olmasının nedeni, Mahmutşevketpaşa Köyü‟nün riskli bölgelerde bulunan değişkenlerinin (yapı sayısı, yollar, toplam nüfus sayısı, okuma-yazma bilmeyenlerin sayısı, kadınların sayısı ve ticari yapıların sayısı) sayılarının diğer köylerin riskli bölgelerde bulunan değişkenlerinin sayılarından daha fazla olmasıdır. Riskli bölgelerde bulunan değişkenlerin sayıları fazlalaştıkça o değişkenlerin tehlikeler karşısında zarar görme ihtimali artacağından zarar görebilirlik de artacaktır.