Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Yıldız Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Mimarlık Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Banu İncedere
Danışman: Dilek Ekşi Akbulut
Özet:
Yapı ürünlerinin hizmet ömürleri süresince bakım-onarım gereksinmesi söz konusudur. Bu süreçte uygulanacak etkili bakım, hizmet ömrünü uzatabilmektedir. Ülkemizde yapıların kullanım sürecinde bakıma yeterli önem verilmemekte ve gerekli bütçe ayrılmamaktadır. Gerekli bütçenin ayrılması, bakım maliyetinin azalması için önemli bir etkendir. Bu kapsamda gelişen teknoloji ile üretilen yapı ürünlerinin, bakım maliyetini azaltacağı düşünülmektedir. Çevre ile yapının yaşam döngüsü süresince etkileşimi söz konusudur. Sanayileşmenin artmasıyla çevresel problemlerde artış görülmektedir. Özellikle endüstriyel kirlenme, hem çevreyi hem de binaların yaşam ömürlerini olumsuz etkilemektedir [1]. Çevre kirliliğinin sınıflarından biri olan hava kirliliğinin olumsuz etkileri en fazla yapıların cephe yüzeylerinde görülmektedir. Bakım ihtiyacının yapılarda en fazla olduğu cephe yüzeyleri, atmosferik kirlilik nedeniyle kısa sürede, ilk görsel etkisini yitirmektedir. Hava kirliliğinin her geçen gün artması ve atmosferde bulunan zararlı gazların iklim koşulları ile birleşerek yüzeylere taşınması ve birikmesi ile cepheler kısa sürede kirlenmekte ve bakım ihtiyacını doğurmaktadır. Teknolojinin gelişmesi ile yapı ürünlerinde çeşitliliğin artmasının yanı sıra ürünlerin kazandığı yeni özellikler de yapı sektöründe önemli yer tutmaktadır. Nanoteknolojinin yapı sektöründe de kullanılmaya başlanmasıyla yapı ürünlerine birçok özellik kazandırılmıştır. Bunlardan biri olan kendi kendini temizleme özelliği ile de yapı ürünlerinin bakım sürelerinin uzaması dolayısıyla bakım maliyetinin düşeceği düşünülmektedir. Hava kirliliğini ve olumsuz etkilerini azaltmak amacıyla kendi kendini temizleyen, çevreyle dost yapı ürünlerinin geliştirilmesi oldukça önemlidir. Bakım ihtiyacı olmadan kendi kendini temizleyen yapı ürünlerinin kullanılması ile cephe yüzeylerinin daha uzun sürelerde temiz kalması beklenmektedir. Bu çalışmada, cephelerde kullanılan yapı ürünlerinden beton, boya, cam ve seramiğin geleneksel bakım süreçlerinin ve kendi kendini temizleme özelliğinin bakım-onarım kapsamında incelenmesi amaçlanmıştır. Bu çalışma kapsamında hava kirliliği, atmosferik kirlilik, bakım kavramı, nanoteknolojinin kendi kendini temizleme özelliği, yapı ürünlerinin kendini temizleyebilmesini sağlayan nano ürünleri incelenmiş ve bu ürünlerle üretilen yapı örneklerine ve yapılmış deneylere yer verilmiştir. Bu özelliğe sahip yapı ürünlerinden cephelerde kullanılan beton, boya, cam ve seramik incelenmiştir. Yapıların bakım süreci için oldukça önemli olan ürün seçimi, bu tez kapsamında değerlendirme yapabilmek amacıyla konu edilmiştir. Bu çalışmada incelenen ürünler bakım süreci açısından ele alınmış, olumlu-olumsuz özellikleri belirlenmiştir. Ülkemizde nanoteknolojik yapı ürünleri üreten firmalarla iletişime geçilmiş ve detaylı bilgi alınmıştır. Alınan bilgiler doğrultusunda, yaygın kullanılan yapı ürünleri ile nanoteknolojik ürünler bakım süreçleri kapsamında karşılaştırılmıştır. Ürünleri karşılaştırabilmek amacıyla bazı ölçütler belirlenmiş ve bu ölçütlere aralıklı ölçek verilerek yarar değerleri bulunmuştur. Belirlenen ölçütler doğrultusunda, değer analizi yöntemi ile kendi kendini temizleyen yapı ürünleri ile yaygın kullanılan yapı ürünleri karşılaştırılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Hava kirliliği, bakım-onarım, nanoteknoloji, lotus etkisi, fotokataliz, kendi kendini temizleme, ürün seçimi