Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SULTAN YILMAZ
Danışman: Musa Türker
Özet:
Plantago lanceolata Bitkisinin Doku Kültüründe Rejenerasyonu, Bitki Ekstraktından Nanopartikül Sentezi, Antibakteriyel ve Yara İyileştirici Etkisinin Araştırılması
Bitki doku kültürü ticari öneme sahip tıbbi bitkilerin elde edilmesinde
sürekli doğaya bağımlı kalmama, laboratuvar şartlarında bitkiyi sürekli temin
edebilme imkanı sağlamaktadır. Geçtiğimiz birkaç yıl boyunca anti-enflamatuvar,
antimikrobiyal ve antikanserojenik etkilere sahip bitkilere nanoteknoloji
alanında ilgi duyulmakta ve biyomedikal uygulamalar için önemli ve umut verici
özelliklere sahip olduğu düşünülmektedir. Bu çalışmada tıbbi etkisi olan ve
yara iyileştirmelerinde kullanılan Plantago
lanceolata ve Plantago major bitkileri,
bitki doku kültürü tekniğiyle çoğaltıldı. Doğal ve kültür ortamından elde
edilen örneklerin kimyasal kullanmadan doğal ortamda su kullanılarak
ekstraktları elde edildi. İçerisinde kaplayıcı, indirgeyici, stabilize edici
molekülleri bulunduran bitki ekstraktları gümüş nanopartikül sentezinde
kullanıldı. Bu araştırmada bitki doku kültürü tekniğiyle üretimi ve gümüş nanopartiküllerin
(AgNP) sentezi için Plantago lanceolata
bitkisi kullanılmıştır.
Plantago lanceolata bitkisi doku
kültüründe rejenere edilmiştir. Doğadan toplanan ve doku kültüründe üretilen bu
bitkinin doğal ekstraktlarından başarılı olarak elde edilen nanoparçacıkların
karakterizasyonu için UV-Vis spektroskopisi, Fourier Transforms Infrared
(FT-IR) spektroskopisi ve Zeta boyut analizi ölçümleri yapılmıştır. Zeta boyut
analizine göre gümüş nanopartiküllerin ortalama boyutları 61-100 nm arasında ölçülmüştür.
Üç farklı konsantrasyonda (0.1, 0.05, 0.01 mg/mL) hazırlanan AgNP, bitki
ekstraktı ve kanamisinin antibakteriyel potansiyelleri disk difüzyon yöntemi ve
mikrodilüsyon testi kullanılarak Gram-negatif (Escherichia coli) bakterisi üzerinde incelenmiştir. Disk difüzyon
yönteminde yüksek konsantrasyon olan 0.1 mg/mL AgNP’de 10 mm, kanamisinde ise 12
mm inhibisyon çapı gözlenirken bitki ekstraktında inhibisyon çapı
gözlenmemiştir. Mikrodilüsyon testiyle; AgNP, bitki ekstraktı ve kanamisinin
500 mg/mL-15.6 mg/mL konsatrasyonları arasında seri dilüsyonları
hazırlanmıştır. Sonuçlardan yola çıkarak yüksek konsantrasyonda AgNP ve
kanamisinin aynı ölçüde ve etkin bir antibakteriyel etki gösterdiği tespit
edilmiştir.
Çalışmada AgNP’lerin sitotoksik ve yara iyileştirici etkileri fare kas
hücreleri (C2C12) üzerinde, WST hücre canlılık ve çizik testi yapılarak incelenmiştir.
Yapılan hücre canlılık testinde, 24 ve 48 saatlik inkübasyon sürelerinde 0.1 ve
0.05 mg/mL’lik AgNP’nin C2C12 hücreleri üzerinde büyük ölçüde sitotoksik etki
gösterdiği, ancak 0.01 mg/mL AgNP’nin temas süresinin azalmasıyla sitotoksik
etki göstermediği tespit edilmiştir. Yapılan çalışma AgNP’ün C2C12 hücre hattı
üzerinde sitotoksik etkisi olduğunu göstermiştir.