6XXX SERİSİ ALÜMİNYUM DÖVME ALAŞIMLARININ YAŞLANMA PARAMETRELERİNİN KOROZYON DAVRANIŞINA ETKİSİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Yıldız Teknik Üniversitesi, Kimya-Metalurji Fakültesi, Met.Ve Malzeme Müh.Böl., Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Murat DOĞAN

Danışman: Kerem Altuğ Güler

Özet:

Bu çalışmada endüstride yaygın olarak kullanılan 4 farklı 6xxx serisi alaşımın farklı yaşlandırma koşullarında göstermiş olduğu korozyon davranışlarının incelenmesine yönelik çalışmalar yapılmıştır. Dövme alaşımı olan 6xxx serisi alaşım ürünleri, bu proses için hammadde üretiminde yaygın olarak kullanılan doğrudan soğutmalı (direct-chill) döküm yöntemi ile elde edilmiştir. Bu serinin ana alaşım elementleri magnezyum ve silisyumdur. Farklı elementsel kompozisyon aralıklarına sahip olan 6061, 6082, 6063 ve 6005-A alaşımları bu araştırmada incelenmiştir. Çalışma kapsamında doğrudan soğutmalı döküm sonrası homojenizasyon işlemine tabi tutulan dövme hammaddesi malzemelere çökeltme sertleşmesi gerçekleştirilebilmesi için çözeltiye alma ısıl işlemi uygulanmıştır. 550 °C’de 2 saat boyunca çözeltiye alınmış numuneler 180 °C'de 4 saat, 8 saat ve 24 saat olmak üzere 3 farklı süre ve koşulda yaşlandırılmıştır. Oda sıcaklığında yaşlandırmaya bırakılan çözeltiye alınmış numune doğal olarak yaşlandırılmış koşulda incelenmiştir. Yaşlandırma koşullarının korozyona etkisini incelemek amacıyla numunelere oda sıcaklığında %3,5 NaCl çözeltisi içinde

xiv

potansiyodinamik polarizasyon testi uygulanmıştır. Bu testler sonucunda elde edilen TAFEL eğrileri kullanılarak yaşlandırma koşullarının kantitatif olarak karşılaştırılabileceği korozyon potansiyeli (Ecorr) ve korozyon akımı (Icorr) değerleri hesaplanmıştır. Pik yaşlanmış koşulun karşılaştırılabilmesi için numunelerin sertlik değerleri Brinell sertlik yöntemiyle elde edilmiştir. Korozyon testleri sonrasında numunelerin göstermiş olduğu baskın korozyon modu ve şiddetinin incelenmesi amacıyla metalografik incelemeler görüntü analiz destekli optik mikroskopta gerçekleştirilmiştir. %3,5 NaCl çözeltisi içerisinde gerçekleştirilen kütle kaybı testlerinde en yüksek kütle kaybı 6005-A alaşımında elde edilmiştir. Kütle kaybı testlerinde en yüksek korozyon dayanımı ise 6082 alaşımının doğal yaşlandırılmış koşulunda elde edilmiştir. 6082 8 saat pik yaşlandırılmış numunesinin korozyon davranışı TAFEL eğrilerinden elde edilen sonuçlar ile diğer alaşımlar ve yaşlandırma koşulları ile kıyaslandığında korozyonun görece geç başladığı aynı zamanda düşük icorr değeri sayesinde korozyonun çok yavaş devam ettiği gözlemlenmiştir.