Antibakteriyel sentetik ve doğal elyafların hazırlanması ve karakterizasyonu


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BETÜL YENİDOĞAN

Danışman: Sennur Deniz

Özet:

Son yıllarda COVİD-19 salgını ile antibakteriyel malzemeler büyük önem kazanmıştır ve antibakteriyel aktivite gösterecek şekilde hazırlanan malzemelere ihtiyaç ve ilgi de büyük ölçüde artmıştır. Çeşitli alanlarda kullanılan elyafların yüzey modifikasyonu işlemiyle beraber işlevselliği arttırılarak istenen özellikler eklenebilmektedir. Bu bağlamda metal-organik kafes yapılar (MOF), geniş yüzey alanları, gözenekli yapılarıyla ilgi çekmektedir. Bu tez çalışması kapsamında; farklı MOF yapıları, MOF@GO hibrit nanokristalleri ile kitosan, aleo vera ve fumarik asit fonksiyonlanmış grafen oksit yapıları sentezlenerek poli(etilen tereftalat) (PET) ve koton elyafların yüzey modifikasyonunun yapılması ve antibakteriyel özellik kazandırılması amaçlanmıştır. Elyaflarda antibakteriyel özellik elde etmek amacıyla bakır, çinko ve zirkonyum esaslı farklı MOF nanokristalleri ile grafen oksit fonksiyonlanmış MOF/GO hibrit nanokristalleri elyaf yüzeylerinde sentezlenmiştir. PET ve pamuk elyaflar ile dokuma kumaşların yüzey modifikasyonu sentezlenen MOF ve MOF/GO nanokristalleri ile kaplanarak yapılmıştır. Elyafların ve MOF yapıların karakterizasyonu için FTIR, XRD ve SEM analizleri yapılarak yüzey kimyasal yapıları ile morfolojileri incelenmiştir. MOF ve MOF/GO nanokristallerinin elyaf yüzeylerine bağlandığı belirlenmiştir. Yüzey modifikasyonu yapılarak hazırlanan PET ve pamuk elyafların antibakteriyel aktivite testleri Staphylococcus Aureus mikroorganizması ile yapılmıştır. Bakır esaslı Cu-MOF ve Cu-MOF@GO nanokristalleri ile yüzey modifikasyonu yapılan elyafların en yüksek antibakteriyel aktivite (%99) gösterdiği belirlenmiştir. Tez çalışması kapsamında, sentezlenen farklı MOF yapıları ve MOF@GO hibrit yapıları sentezlenerek PET ve pamuk elyaflar ile bunların dokunmuş tekstillerinin  yüzey modifikasyonunun yapılabildiği ve antibakteriyel özellik kazandırılabildiği anlaşılmıştır.