Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2025
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BERKAY DOĞAN
Danışman: Yaşar Nuhoğlu
Özet:
Sanayi devrimi sonrası hızla gerçekleşen ürün ve hizmetlerin sayısındaki ivmelenmenin paralelinde ortaya çıkan kaynak tüketimindeki artış, plansız ve gelecek nesillerin henüz ortaya çıkmamış ürün ve hizmetlere yönelik yetersizliklere ya da eksikliklere neden olabilecek bir üretim anlayışına neden olmuştur. Bu üretim anlayışı özellikle COVID-19 pandemisi sonrası, şirketlerin tedarik zincirlerinde ve bununla birlikte ürün ve hizmetlerin pazara sağlanmasında aksamalara neden olmuştur. Yine bu süreç içerisinde market ekonomisinin genişlemesi ve kaynak tüketim dengesizliklerinin bölgesel ve global ölçekte ortaya çıkması ile aşırı iklim ve doğa olaylarının artışı gözlemlenmektedir. Küresel ve ulusal ölçekte bu artışın önlenmesine yönelik olarak daha temiz üretim metotlarının benimsenme düzeyini artırmak için, Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği gibi yaptırım gücüne sahip kuruluşlar, Ellen Mac Arthur gibi sivil toplum kuruluşları ve çeşitli şirketler ortak hareket ederek üretim zincirinin sürdürülebilir ilkeler çerçevesinde güncellenmesi için belirli hedefler, yaptırımlar ve yeni düzenlemeler üzerinde çalışmaktadır. Bu düzenlemeler ve beraberinde getirdiği dönüşüm, kullanılan enerji kaynaklarının yenilenebilir ya da daha az karbon ayak izi oluşturan teknolojiler ile değişimini, ix kullanılan ve deşarj edilen suyun limitlerinin güncellenmesini, atık oluşumuna yönelik kriterlerin gözden geçirilmesini, biyoçeşitliliğe zarar veren etkilerin azaltılması için yeni sürdürülebilir üretim metotlarının geliştirilmesini zorunlu hale getirmiştir. Bu çalışmada, İngiltere, Çin, Türkiye ve Avrupa Birliği ülkeleri tarafından kabul edilmiş sürdürülebilir ürün ve hizmetlerin sınıflandırılmasına yönelik yeşil taksonomi kriterleri incelenmiş, kriterlerin uygulandığı sektörlerin faaliyetleri için gerekli çevresel kriterler ve takip edilmesi gereken yasal düzenlemeler araştırılmıştır. Bu araştırmada, Avrupa Yeşil Taksonomi düzenlemelerinde yer alan faaliyetlere yönelik sürdürülebilir tedarik zincirlerinin, diğer ülke ve bölgesel düzenlemelere nasıl uyumlaştırılabileceği ve mevcut durumda bu düzenleme (regülasyon) ve kriterlerin oluşturabileceği boşluklar küresel ölçekte incelenmiştir.
Anahtar Kelimeler: AB taksonomisi, Sürdürülebilir ürünler