Neoklasik Realizm ve Türkiye de Dış Politikanın Süreçsel Analizi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Yıldız Teknik Üniversitesi, İktisadi Ve İdari Bilimler Fak., Siyaset Bili.Ve Uluslararası İlişk.Böl., Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Ümran Üçbaş Gürses

Danışman: Fuat Aksu

Özet:

Bu çalışma Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti) dönemi Türk dış

politikasında meydana gelen değişimi incelemeyi hedeflemektedir. Dış politikada da

değişim iddiası ile iktidara gelen AK Parti hükümetleri dönemi birçok açıdan

incelenmeye değer görülmektedir. Kesintisiz on sekiz yıl dış politikayı yöneten bir

parti ve liderlerinin bu çerçevede hangi değişimleri gerçekleştirdiği ve değişimin

düzeyinin ne olduğu üzerinde durulmuştur.

Çalışmanın kuramsal çerçevesini oluşturan neoklasik realizm dış politika

davranışını etkileyen/şekillendiren iç müdahil değişkenlerin analiz edilmesinde önemli

bir yer tutmaktadır. Gerçekleşen değişimleri ise Hermann değişim modeline göre

analiz eden çalışma gerek değişime neden olan unsurlar gerekse değişimin düzeyini

belirlemeyi amaçlamaktadır. Bu kapsamda dış politika nedir, dış politikada değişim

nedir sorularına cevap verildikten sonra, Türkiye özelinde kararlaştırmayı

şekillendiren faktörler belirtilmiştir. Ulusal/bölgesel ve uluslararası unsurların yanında

liderin de oldukça etkin olduğu düşünüldüğünde bu çalışma Türkiye’nin son yirmi yıla

yakın dış politikasına ışık tutmayı amaçlamaktadır.

Bu bağlamda dış politikayı etkileyen lider, stratejik kültür, devlet-toplum

ilişkileri ve ulusal kurumlar incelenmiş ve her birinin dış politika kararlarına olan etkisi

farklılaştığı görülmüştür. Değişimin düzeyi ise iddia edildiği şekilde büyük/radikal bir

değişim olarak görülmemiş, uyum değişikliği düzeyde olduğu sonucuna varılmıştır.