SAYISAL YÜKSEKLİK MODELİ BİNDİRME MESAFESİNİN HİDROLOJİK ANALİZE ETKİSİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Yıldız Teknik Üniversitesi, İnşaat Fakültesi, Harita Mühendisliği, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2025

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Burak BALIKCI

Danışman: Türkay Gökgöz

Özet:

Sayısal Yükseklik Modelleri (SYM)’nin topografik harita verilerinden (münhani, kot noktası, dar dere, geniş dere, göl vb.) türetilmesi özde bir enterpolasyon işlemidir. Bunun bir sonucu olarak, bir dizi SYM’den bir bütünleşik SYM elde edildiğinde, özellikle ortak sınırlar boyunca yükseklik hataları ortaya çıkar. Bu problemi çözmek için, komşularıyla ortak alanları olacak şekilde SYM’ler türetilir ve bütünleştirme sırasında ortak alanlardaki hücrelerin yükseklikleri yeniden hesaplanır. Bu şekilde elde edilen bir bütünleşik SYM’nin, bileşenlerinden farklı olacağı, farkın da ortak alanların genişliğine (bindirme mesafesine) bağlı olacağı açıktır.

Birçok amaç doğrultusunda kullanılan SYM’ler, hidrolojik analizlerin de başlıca girdileridir. Bu nedenle, SYM değiştiğinde, hidrolojik analiz sonuçlarının da değişmesi beklenir.

Bu çalışmada; SYM bindirme mesafesinin hidrolojik analize etkisini belirlemek amacı doğrultusunda, 1:25.000 ölçekli topografik harita verilerinden türetilen 0, 1000, 2000, 3000, 4000, 5000 ve 6000 m bindirme mesafeli SYM’lerle elde edilen bütünleşik SYM’ler üzerinden hidrolojik analizler yapılarak drenaj ağları ve havza sınırları türetilmiş, havzaların yatay ve düşey konum doğrulukları ile çeşitli geomorfometrik ve topografik parametreler hesaplamıştır.

Sonuç olarak; SYM bindirme mesafelerinin, türetilen drenaj ağlarının ve havza sınırlarının geometrilerini ve bunlara bağlı olarak havzaların yatay konum doğrulukları ile geomorfometrik ve topografik parametreleri etkilediği ancak düşey konum doğruluklarını etkilemediği söylenebilir.