Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Yıldız Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Mimarlık Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: bersu başaranoğlu
Danışman: Kunter Manisa
Özet:
Tarihi yapılar, çağın yaşam biçimi, ihtiyaç ve
teknolojisine ayak uyduramadığı için işlevini yitirmekte ve günümüze adaptasyon
sağlayamamaktadır. Zorlu çevre koşullarının ve koruma kavramı bilincinin
olmadığı durumlarda fiziken ayakta kalan yapılar zarar görmekte ve tahrip
olmaktadır. Bulunduğu dönemin sosyolojik, ekonomik ve kültürel bağlamının
ipuçlarını içeren tarihi yapıları günümüzün yaşam koşullarına uyum sağlaması
için korumak veya kent kimliğine ve yapı karakterine saygı duyarak dönüştürmek
gerekir.
19. yüzyıldan itibaren tartışılmaya başlanan kullanım
dönüşümü (adaptive reuse) ve cephe sağlıklaştırma kavramı, çağdaş koruma
yaklaşımları içerisinde günümüzde tarihi yapılar çağdaş tasarımlara konu olmaya
başlamıştır. Çağdaş koruma kavramı ve mimari tasarım arasındaki ilişki
sorgulanmaya başlanmıştır. İşlev değişikliğiyle birlikte yapının günümüze
adaptasyonunun sağlanmasının yanı sıra, cephe sağlıklaştırma kavramı ve
uygulamalarıyla, tarihi yapıların cephelerinde yapılmakta olan, amacına ve
bağlamına uygun anlamlı mimari kompozisyon oluşturulmaktadır. Söz konusu
uygulamalarla geçmiş, günümüz ve gelecek arasında bir köprünün oluşturulması
amaçlanmaktadır. Koruma çalışmasında bağlam kavramı önemli olup, yapılacak olan
çalışmalarda yapının bulunduğu sokak, cadde, meydan, kent veya kırsal
çevresinin karakterine saygı duyulması ve yapının özgün kimliğinin bozulmaması
önemli bir husustur.
Çalışma kapsamında çağdaş restorasyon anlayışının temel
gelişimi, koruma yaklaşımları olan yenileme, yeniden kullanım, kullanım
dönüşümü ve sağlıklaştırma/rehabilitasyon gibi temel kavramlar açıklanmış ve
koruma çalışmaları kapsamında tarihi binaların dış cephesine yapılan
uygulamalar 3 başlığa ayrılarak bu uygulamaların içeriği incelenmiştir.
Bu konu odağında; üç farklı kıtanın farklı şehirlerinde
bulunan cephe sağlıklaştırma ve çağdaş koruma projeleri incelenmiştir. Farklı
bağlamlarda bulunan söz konusu yapılar iki başlık altında toplanmıştır.
Şeffaf/cam malzeme kullanılan cephelerin temel tasarım öğeleri üzerinden
analizleri yapılmış, sağlıklaştırma sürecinde bağlam-tasarım yaklaşımı ilişkisi
irdelenmiştir. Değerlendirmeler ve çalışmanın genel sonuçları ortaya konmuştur.
Anahtar
Kelimeler:
Cephe
Sağlıklaştırma, Koruma ve Çağdaş Tasarım, Restorasyonda Cam/Şeffaf Malzeme
Kullanımı.