Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2025
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: HÜSEYİN İZCİ
Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Bekir Şahin Baloğlu
Eş Danışman: Şebnem Uşen
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:
Bu çalışma, ney enstrümanında tonun oluşumunu etkileyen müzikal, biyomekanik ve estetik unsurları çok yönlü biçimde incelemeyi amaçlamaktadır. Ton bu bağlamda fizyolojik yaklaşıma ek olarak pedagojik, duyusal ve yorumlayıcı boyutlarıyla kapsamlı bir bakış açısıyla ele alınmıştır. Araştırmada, kuramsal çerçevede tonun ney icrasında teknik bir çıktı olmanın ötesinde, icraya anlam, karakter, üslup ve estetik duyarlılık kazandıran çok katmanlı bir yapı sunduğu değerlendirilmiştir. Literatürde konuya dair yapılan çalışmaların sınırlılığı nedeniyle, araştırma alanında yetkin on beş neyzen ile yapılan nitel görüşmelerle desteklenmiştir. Görüşmelerde, tonun oluşumuna etki eden çeşitli etkenler çok boyutlu olarak ele alınmış, icracı deneyimi, pedagojik yönelimler ve kişisel gözlemler doğrultusunda çeşitli veriler elde edilmiştir. Bu görüşmelerde, diyafram ve nefes kullanımı, dudak pozisyonu, dilin işlevi, postür ve rezonatör bölgeler gibi biyomekanik unsurların yanı sıra eğitsel ve estetik boyutların da ton oluşumundaki belirleyiciliği değerlendirilmiştir. Eğitim sürecinde pedagojik yönlendirmelerin önemli bir rol oynadığı; bireysel çalışmalarda ise uzun ses, dem ses, nüans ve kondisyon odaklı egzersizlerle birlikte dinleme, taklit ve kayıt temelli değerlendirme yöntemlerinin tınısal gelişimi destekleyebileceği ifade edilmiştir. Ayrıca, ton üretimi evresinin özel bir çalışma disiplini gerektirebileceği, dudak pozisyonunda yapılan denemelerin kişisel tını oluşumuna katkı sağlayabileceği yönünde ortak görüşler bildirilmiştir. Bu bağlamda tonun gelişiminin sabit teknik kalıplardan ziyade, icracının bedensel farkındalığı, deneyim temelli gözlemleri, ruhsal hali ve estetik yönelimleriyle şekillenebileceği düşünülmektedir. Bu araştırma, ton gelişiminin icracının fiziksel, eğitsel ve estetik süreçlerde kazandığı deneyimlerle şekillendiğini göstermektedir.