Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sanat Ve Tasarım Anasanat Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BAYRAMCAN BOY
Danışman: Bekir Şahin Baloğlu
Özet:
20. yüzyılın başlarında dünyaya gelen Kadri
Şençalar (1912-1989) udî ve bestekardır. Türk udunda geleneksel icranın sembol
ismi olmuş ve taksim geleneğinde bıraktığı iz kendinden sonraki udilerin takip
ettiği bir yol olmuştur. Müzisyen olmasının yanısıra sendika kuruculuğu, dergi
yöneticiliği, metod yazarlığı gibi vasıflarıyla Osmanlı’dan Cumhuriyete geçiş
dönemi aydınlarının tipik özelliklerini gösterir. Yardımsever, müşfik ve cömert
bir kişiliği olması, yaşadığı dönemin müzisyen toplumunda da saygın bir konumda
olduğunu gösterir. Ne var ki takip edilen bir ekol olmasına rağmen kendisi
hakkında akademik camiada ciddi bir çalışma yapılmamıştır. Türk Müziği akademik
mecrasındaki hegomonik ötekileşmenin bir mağduru olmuştur. Çalışmamızda Kadri
Şençalar’ın yakınlarıyla yapılmış özel görüşmeler ışığında hayat hikayesi
tafsilatlı bir şekilde ele alınmıştır. Yapmış olduğu film müzikleri, dergi ve
sendika faaliyetleri, Ud metodu, besteleri; araştırmada sanatçının hayatı ve
sanat anlayışına dair veriler ilk bölümde analiz edilmiştir. Ayrıca sanatçının
besteleri, taksimleri, film müzikleri, albümleri ve LP’leri için yapılmış
kataloglama çalışmasının erişim kolaylığına fayda sağlayacağı düşünülmektedir.
Akademide Şençalar hakkında yapılmış ciddi bir araştırma bulunmadığı için
sanatçıya dair bilgiler kızı, dostları ve birkaç talebesinin hatıratı
çerçevesinde incelenmiştir. Yapılan bu tez çalışmasında sanatçıya dair yeni
veriler ve günümüz içerisinde kendisi hakkında doğru olarak bilinen bilgilerin
gerçekliği sorgulanmış ve nitekim ülkemiz içinde yapılan incelemenin ilk
örneklerinden biri olma niteliği kazanmıştır. Yapılan bu tez çalışmasında
sanatçının 6 taksim ses kaydı seçilerek form ve makam özellikleri analiz
edilmiştir. Şençalar’ın ud icra tekniği tespit edilerek tavır, üslup ve nazari
yönleri ele alınmıştır. Seçilen taksim örnekleri analiz edilirken daha önce
kullanılmamış bir notalama tekniği ile yazılmış böylelikle önerdiğimiz bu
tekniğin de tanıtımı yapılmıştır. Nota yazımında çoğunlukla bir dörtlük zaman
dilimine tekabül eden ritmik kalıpların kullanımına ek olarak ses kaydının tam
bir diktesini yapabilmek adına 128’lik, 64’lük es paylarına yer verilmiştir.
Erişilen bilgilerin doğruluğunu ispatlamak adına bilgisayar destekli nota yazım
programları ve DAW programlarından yararlanılmıştır.