Helicobacter pylori'nin izolasyonunda klasik kültür ve mikro kültür yönteminin kombinasyon halinde incelenmesi ve serolojik tanıda kullanılmak üzere kültürden antijen hazırlanması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: GÖKÇE ÜNAL

Danışman: Adil Allahverdiyev

Özet:

H. pylori, peptik ülser, mide lenfoması, mide kanseri gibi çeşitli hastalıklara yol açabilen, dünya çapında yüksek prevalansa sahip, önemli bir patojen olarak kabul edilmektedir. Bu enfeksiyon aynı zamanda Türkiye?nin de ciddi bir halk sağlığı problemi olup, Türkiye?deki dispeptik hastalar arasında %85 oranında bir prevalansa sahiptir. H.pylori?ye karşı yeni ilaçların, aşıların geliştirilmesinde, tanı yöntemlerinin, direnç mekanizmalarının incelenmesinde, H. pylori?nin biyopsi örneklerinden izolasyonu, kültürünün elde edilmesi ve yüksek miktarda çoğaltılması oldukça önemlidir. H. pylori?nin izolasyonu için genel olarak dilüsyon ve klasik kültür yöntemi kullanılmaktadır. Ancak mevcut yöntemlerin kullanılması, bakterinin kültür ortamına adaptasyonuna, uzun süreli kültürünün elde edilmesinde yeterli olmamaktadır. H. pylori?nin tanısı ve izolasyonunda klasik kültür yönteminin başarı oranı %55 civarında olduğu bilinmektedir. H. pylori?nin üretilebilmesinde yaşanan esas zorluklardan biri de bakterinin mikroaerofilik ortam koşullarına ihtiyaç duymasıdır. Literatürde mikroaerofilik ortamın temin edilmesi amacıyla Mikro Kültür Yöntemi?nin kullanılabileceği gösterilmiştir. Ancak H. pylori?nin Mikro Kültür Yöntemi kullanılarak izole edilmesine yönelik herhangi bir çalışma bulunmamaktadır. Diğer taraftan maliyet açısından avantajlı olması nedeniyle dünya çapında uygulanan ELISA yöntemlerinin duyarlılık ve özgüllüğünü bildiren çalışmalarda çelişkili sonuçlar alınmaktadır. Bu çelişkili sonuçların, ticari kitlerde kullanılan antijenik materyalin, yöntemin uygulandığı bölgeye özgü suşların antijenik yapılarından farklı olmasından kaynaklandığı düşünülmektedir. Ayrıca, ülkemizde H. pylori?nin diğer enfeksiyonlara nazaran daha yüksek prevalansa sahip olmasına rağmen, tanı için kullanılan kitler yurtdışından ithal edilmektedir. Şimdiye kadar ülkemizde yerli H. pylori suşlarına dayalı antijenler ile ELISA tanı kitinin hazırlanmasıyla ilgili herhangi bir çalışma bulunmamaktadır. Buna göre de yerli ELISA kitinin hazırlanması ve etkinliğinin ticari kitler ile kıyaslanması ülkemizde bu halk sağlığı problemine karşı doğru tanı konmasında oldukça önemlidir. Buna göre de bu tez çalışmasının amacı; ilk kez olarak H. pylori?nin izolasyonunda, tanısında ve kültürünün yapılmasında kullanılan klasik kültür yönteminin duyarlılığını arttırmak amacıyla, daha önce Leishmania parazitlerinin izolasyonunda kullanılan Mikro Kültür Yöntemi?ni kullanarak, yöntemin duyarlılığını arttırmak, izole edilen H. pylori?nin devamlı kültürünü elde etmek ve elde edilen kültürden H. pylori?nin serolojik tanısında kullanılmak üzere antijene dayalı ELISA testi geliştirip ticari kitlerle kıyaslamak olmuştur. Çalışmada kullanılan hasta örnekleri İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı tarafından temin edilmiştir. Mikro Kültür Yöntemi, izolasyonda klasik kültür ile kombinasyon halinde uygulanmış, 48 saat inkübe edildikten sonra klasik kültüre geçilmiş ve izolasyon oranları yalnız klasik kültür yöntemi ile kıyaslanmıştır. Elde edilen koloniler PCR yöntemi ve Gram boyama ile karakterize edilmiştir. İzole edilen bakterilerin devamlı kültürü sağlanmış ve canlılığı flow sitometrik olarak incelenmiştir. Daha sonra kültürün biyoması elde edilmiş ve dondurma-çözdürme yöntemi ile bakteri antijenleri izole edilmiştir. Elde edilen antijen ile ELISA testi tasarlanmış ve tanısı konmuş hasta serumları kullanılarak, testin duyarlılığı ticari ELISA tanı kitinin duyarlılıkları ile kıyaslanmıştır. Bu çalışmada ilk kez olarak Mikro Kültür Yöntemi ile H. pylori?nin izolasyonunda yeni bir protokol geliştirilmiş, sonuçlar H. pylori?nin Mikro Kültür ortamında kısa sürede izolasyonunun ve adaptasyonunun sağlandığını ortaya koymuştur. Mikro Kültür + klasik kültür kombinasyonu ise klasik kültürün duyarlılığını %30 arttırmıştır. Ayrıca kombinasyon sonucu elde edilen biyomastan 1,7565 mg çözünür antijen elde edilmiştir. Bu antijen ile tasarlanan ELISA testinin duyarlılığı %82,4, kıyaslanan ithal ELISA tanı kitinin duyarlılığı ise %70,5 olarak tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Helicobacter pylori, İzolasyon, Klasik Kültür, Mikro Kültür Yöntemi, ELISA, Tanı Kiti