Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sanat Ve Tasarım Anasanat Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2025
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SAMET BAYBARS NOYAN
Danışman: Bekir Şahin Baloğlu
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:
Bu çalışma; Dimitrie Cantemir’in kaleme aldığı, Yalçın Tura’nın tıpkıbasımını yaptığı Kitâbu İlmi’l-Mûsikî alâ Vechi’l-Hurûfât adlı eserinde “İsmi Olup Cismi Olmayan” makam Rehâvî’yi konu almaktadır. Kantemioğlu’nun Rehâvî makamını tanımlarken kullanmış olduğu dikkat çekici bir ifade olan “İsmi Olup Cismi Olmayan” tanımlaması ve makam tasnifi, çalışmanın ana çıkış noktasıdır. Kantemiroğlu’nun makam hakkında neden böyle düşündüğü anlaşılmaya çalışılmış; makamın yapısı Kantemiroğlu’nun vermiş olduğu tanımlar ışığında incelenmiş, bu tanımlarla geçmiş dönemdeki edvarlarda Sistemci Okul takipçilerinin Rehâvî makamı tarifleri incelenmiştir. Ayrıca Sistemci Okul takipçisi olmayan XX. ve XXI. yüzyıl teorisyenlerinin vermiş olduğu Rehâvî makamı tanımları da incelenmiştir. Günümüzde yaygın olarak kullanılan Arel-Ezgi-Uzdilek müzik teorisi sistemi ile edvardaki tüm Rehâvî eserlerin analizi yapılmıştır. Ayrıca Kantemiroğlu’nun edvarında bulunmayan ve bestesi Kantemiroğlu’na ait birer adet Rehâvî peşrev ve Rehâvî saz semaisi yine aynı yöntem ile analiz edilmiştir. Kantemiroğlu’nun Rehâvî makamının Râst makamıyla olan benzerliğine dair iddiası doğrultusunda edvardan seçilen beş Râst örnek eser de analiz edilmiş ve bu eserlerin Rehâvî makamındaki eserler ile mukayesesi yapılmıştır. Bu çalışma altı bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm çalışmanın giriş kısmını oluşturmaktadır. İkinci bölümde; Kantemiroğlu’nun hayatı ve yaptığı çalışmalar incelenmiştir. Üçüncü bölümde; Kantemiroğlu Edvarı’nın bölümleri hakkında bilgilendirme yapılmıştır. Dördüncü bölümde; Rehâvî makamı tarihsel süreç içinde incelenmiştir. Beşinci bölümde; Rehâvî eserlerin makamsal analizi yapılmıştır. Altıncı ve son bölümde; seçilen Râst eserlerin makamsal analizi yapılmıştır.