Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Yıldız Teknik Üniversitesi, İktisadi Ve İdari Bilimler Fak., İşletme Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ABBAS NAJDAT HASAN QOSHCHO
Danışman: Gökhan Özkaya
Özet:
Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma 2030 gündemi, insanlığın en yüksek hedeflerinin en net planı olmaya devam etmektedir. Gelecekte liderler ve politika yapıcılar bu planı gerçeğe dönüştürmede ne kadar başarılı olduklarına göre değerlendirecekler. Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine tam ve zamanında ulaşılmasını sağlamak ve ilerlemeleri gözlemlemek tüm araştırmacıların ortak görevidir. Çalışmanın amacı Küresel bazda BM 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinin gerçekleştirilme düzeylerini ölçerken, özellikle Irak ve verileri mevcut Arap ekonomilerinin durumlarını da değerlendirmek ve büyük ekonomilerle karşılaştırmaktır. Araştırmada, çok kriterli karar verme yöntemlerinden CRITIC, PROMETHEE ve GAIA yöntemlerinden faydalanılmaktadır. Çalışmada, 19 Arap ülkesinin de aralarında yer aldığı 54 ulus ve grup 232 alt göstergeyi kapsayan 15 sürdürülebilir kalkınma hedefi açısından analiz edilmektedir. Ayrıca, Irak ve Arap ekonomileri açısından da detaylı bir değerlendirme yer almaktadır. Ayrıca, Irakın ve Arap ülkelerinin BM SKH 2030 politikaları çalışmada detaylı bir şekilde paylaşılmaktadır. CRITIC yöntemi sonuçlarına göre, Sorumlu Tüketim ve Üretim (SHK 12) ve İklim Eylemi SKH (13) hedeflerinin en önemli ağırlığa sahip hedefler olduğu görülmektedir. PROMETHEE sonuçlarına göre, İsviçre, SKH performans değerleri açısından ilk sırada yer almaktadır. Listenin ilk beşinde İsviçre, Fransa, Danimarka, Almanya ve İngiltere yer almaktadır. İsviçre, Fransa ve Danimarka da dahil analizde yer alan hiçbir ülke hedeflerin tamamında iyi performans göstermemektedir. Sıralamanın sonlarındaki ülkeler ise Cibuti, Kuveyt, Katar, BAE, Yemen ve Irak’dır. İlk 20’de yer alan ülkeler arasında Arap topluluklardan yalnızca Fas, Tunus ve Mısır yer almaktadır. İlk beş ülkenin tamamı Avrupa kıtasındandır. Analiz sonuçlarına göre, listenin son 10 ülkesinin tamamı Arap topluluklarından oluşmaktadır. Gelişmekte olan ülkeler, salgının ve mevcut çatışmalardan kaynaklı dış borçlarda benzeri görülmemiş bir artışla boğuşmakta; bu durum enflasyon, artan faiz oranları, ticari gerilimler ve kısıtlı mali kapasiteyle daha da artmaktadır. Çalışmada, gelişmekte olan ülkelere daha fazla söz hakkı ve katılım imkanı sağlanması, sürdürülebilir kalkınma hedeflerine uygun küresel yönetişim ve uluslararası finans kurumlar tarafından desteklenen reformların acilen ihtiyaç duyulan alanlarda hayata geçirilmesi önerilmektedir.