Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Yıldız Teknik Üniversitesi, Kimya-Metalurji Fakültesi, Biyomühendislik Böl., Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: İngilizce
Öğrenci: ÇAĞRI OĞUR
Danışman: Alper Yılmaz
Özet:
Dengeli yapısal kromozom anomalisi (YKA) taşıyıcıları, yüksek oranda dengesizgamet üretimi ve buna bağlı olarak transfer edilebilir embriyo sayısının düşükolması nedeniyle IVF tedavilerine başvuran hastaların içerisinde en kötü prognozluhasta gruplarından birini oluşturmaktadır.Taşıyıcılara ait genetik ve klinikbirçok özelliğin tedavi sonuçları üzerindeki etkileri ne kadar ortaya konulabilirse,tedavi verimliliğinin arttırılması da o derece mümkün olacaktır.Bu faktörlerinortaya konması bu hastalara daha kişiselleştirilmiş bir tedavi sunulmasına vebebek sahibi olma şanslarının artırılmasını sağlamak için gereklidir.Bu gibikonuların yanında ayrıca, 1963’te, "kromozomlar arası etki" (KAE) adlı bir hipotezile, YKA taşıyıcılarının embriyolarında YKA dışındaki diğer kromozomların dasegregasyonlarının etkileneceği iddia edilmiştir.Bu hipotez çoğunlukla gözlemedayalıdır, istatistiksel kanıtlardan yoksundur ve analitik araçlarla test edilmesigerekmektedir.Bu çalışmanın amacı, tek bir merkezden bugüne kadarki engeniş veri setini kullanarak transfere uygun, normal/dengeli embriyoların oranınıetkileyen faktörleri araştırmak ve “KAE” hipotezini test etmektir.Nihai hedef,preimplantasyon genetik testi (PGT) için başvuran hastalar için kişiselleştirilmiştedavilerin geliştirilmesi ve makine öğrenmesi algoritmaları kullanarak tahmine dayalımodeller oluşturmaktır.Veri analizi, 2011-2019 yılları arasında Şişli MemorialHastanesi Tüp Bebek ünitesine başvuran 300 çiftin genetik ve klinik sonuçlarınıiçermektedir.Kontrol grubu, birçok klinik özellik açısından bire-bir eşleştirilenvakalardan seçilmiştir. aCGH ve NGS yöntemleriyle analiz edilen 1835 embriyo ve117.033 kromozom çifti üzerinde SPSS ve R-yazılımı kullanılarak istatistiksel analizyapılmıştır. Taşıyıcıların ait olduğu grubunun, kadın yaşı ve taşıyıcının cinsiyetinintransfer edilebilir embriyo oranı üzerinde önemli etkileri olduğu tespit edildi. KAE’yedair bir kanıt bulunmadı ve bu nedenle hipotez (en azından) bu veriseti için reddedildi.Bu çalışma, gelecekte YKA hastaları için kişiselleştirilmiş tedavi ve daha iyi genetikdanışmanlık sağlayabilmek için parametrelerin anlaşılmasına ve gelişmiş istatistikselyöntemler ve makine öğrenimi/yapay zeka araçlarının kullanımıyla tahmine dayalı birmodel geliştirilmesine yardımcı olmuştur.