Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, İstatistik Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: İREM PALA
Danışman: Doğan Yıldız
Özet:
Türkiye’de 1968 yılında başlayankart kullanımı 2000’lerde yaygınlığını giderek artırmıştır. Banka ve Kredikartları sağladığı kullanım kolaylığı ile günümüzde ödeme araçları içerisindeönemli bir paya sahiptir. Bu sayede Banka ve Kredi kartları ile yapılanharcamaların incelenmesi tüketicilerin harcama eğilimini tespit etmede doğrulukpayını yükseltecektir. İnsanlık tarihi boyunca çeşitli salgın hastalıklarmeydana gelmiştir. Bu salgınların insan yaşamında tehlike oluşturmasının yanısıra toplumda sosyal ve ekonomik etkileri de olmuştur. Covid-19 pandemisi de busalgınlardan biridir. Uzun dönemdir böylesi yaşanmamış bir salgına hazırlıksızyakalanan toplumda şok etkisi yaratmış ve alışkanlıklarının değişmesine nedenolmuştur. Bu dönemde kart harcamalarının kullanım kolaylığının yanısırainternet alışverişinin artması sonucunda harcamalarda da değişimlergözlemlenmiştir.Tez kapsamında öncelikle salgınhastalıklar açıklanmış ve ülkemiz ve dünyada ki etkilerine değinilmiştir. Dahasonra kredi kartlarındaki dönemsel değişiklikler ve pandemi döneminde yaşanandeğişimler incelenmiştir. Uygulama bölümünde harcama kategorilerininbirbirlerine yakınlığı ve benzerliğini tespit etmek amacıyla kümeleme analiziuygulanmıştır. Çalışma boyunca T.C. Merkez Bankasından elde edilen veri SPSSprogramı kullanılarak parametrik olmayan yöntemler ile harcama kategorilerindeçeşitli dönemlerde istatistiksel olarak anlamlı bir değişim olup olmadığı testedilmiş, kümeleme analizi ve çok boyutlu ölçekleme analizi yardımıyla harcamakategorilerinin birbirleri ile olan yakınlığı incelenmiştir. Sonuç kısmında iseanaliz sonuçları sonucu kart harcamalarındaki değişimler ve tüketici alışverişdavranışlarındaki eğilimler açıklanmıştır.