Türkiye’de Uluslararası Zorunlu Kitlesel Göç ve İskan Uygulamalarının Planlama Açısından Değerlendirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Yıldız Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Sehir Bölge Plan.Böl, Türkiye

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Erva Nur MUTLU

Danışman: Erhan Kurtarır

Özet:

Yüzyıllardır insanlar bireysel ya da kitlesel, istemli ya da zorunlu sebeplerden dolayı göç etmek durumunda kalmışlardır. Daha güvenli, daha yaşanabilir, yaşam kalitesi daha yüksek alanlara yerleşmek amacıyla bulundukları coğrafyadan ayrılanlar; kendi toplulukları kadar yeni geldikleri toplumu da etkilemektedirler. Bu anlamıyla göç çift yönlü bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Özellikle kitlesel göçlerde yerleşilen yeni alan; ekonomik, sosyolojik ve mekânsal açıdan değişime açık hale gelmektedir. Türkiye özelinde duruma bakılacak olursa kuruluş tarihinden itibaren hatta öncesi Osmanlı dönemi de dahil uzun yıllar göç almış, kitlesel gruplara ev sahipliği yapmıştır. Kimi zaman ekonomik nedenler, kimi zaman anlaşmalar, kimi zaman ise savaşlar ve siyasi krizlerle kitleler halinde göç almış olan Türkiye, ülkeye girişleri ve yerleştirilmeleri süreçlerini dönem dönem farklı politikalarla yönetmiştir. Uluslararası ilişkiler, kendi iç siyaseti ve göç politikaları ile çeşitli kırılmalar yaşayarak zorunlu kitlesel göçlerin iskanına yönelik farklı uygulamalar gerçekleştirmiştir. Yerleştirmeden yer göstermeye, alan tayin etmekten serbest yerleşmeye kadar çeşitli iskan uygulama süreçleri geçirmiştir. Çalışma boyunca Türkiye’nin yaşadığı uluslararası zorunlu kitlesel göç deneyimlerinden ve bu dönemlere ait örnek teşkil edebilecek iskan uygulamalarına yönelik örneklerden bahsedilecektir. Çalışmanın en önemli çıkış noktalarından biri ise tüm bu süreçlerin planlama ile ilişkisini kurmak, anlık ve geçici çözümlerin planlama ile daha uzun vadede sürdürülebilirliğini tartışabilmektir. Bu çalışma, yaşanan göç deneyimleri ve uygulanan iskan politikalarının zamanla nasıl bir değişim göstermiş olduğunu ve planlama olgusu ile değerlendirildiğinde nasıl bir öngörülebilirlik eklenebileceğini ortaya koymayı hedeflemektedir.