Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BEDİRHAN GÜRAYDIN
Danışman: Burak Birol
Özet:
Paslanmaz çelikler uzun kullanım ömrü, korozyona karşı dayanımı ve yüksek mekanik özellikleri ile tasarımcılar ve imalatçılar tarafından çokça tercih edilen bir mühendislik malzemesidir. Özellikle estetik görünümü ve ince kalınlıkları nedeniyle (0,0- 3,5 mm.) soğuk haddelenmiş paslanmaz çelikler yassı paslanmaz çelikler içinde en çok tüketilen malzemedir. Yassı paslanmaz çelik ürünler soğuk haddeleme sonrasında sürekli ısıl işlem ve yüzey işlem proseslerine art arda tabii tutulurlar. Ferritik ana yapıdaki paslanmaz çeliklerin yüksek sıcaklık oksitlerinden temizlenmesi nispeten zordur. Bu nedenle elektrokimyasal prosesler kullanılır. Elektrokimyasal prosesler kimyasal proseslere göre daha kontrol edilebilir fakat daha maliyetlidir. Bu çalışmada ferritik paslanmaz çeliklerin üretim verimliliğini ve yüzey kalitesini arttırmak için mevcut prosese (İnter-elektroliz) alternatif yeni bir üretim süreci geliştirilmiştir. Farklı sıcaklıklarda çözelti tavlamasına tabii tutulan 0,8 mm. AISI 430 ve AISI 409L kalite paslanmaz çelik levhalar, kütlece %15'lik H2SO4 çözeltisi içinde farklı elektroliz tiplerinde elektrolitik yüzey işleme tabii tutulmuştur. Elde edilen numunelerin mekanik özellikleri EN 1088-2 standardı kapsamında değerlendirilmiş numunelerin kalitesi yüzey pürüzlülüğü, yüzey parlaklığı ve SEM analizleriyle değerlendirilmiştir. Çalışmanın sonucunda hat parametreleri regresyon analizi ile belirlenmiş olup proses tasarımı ve kısıtlarına yer verilmiştir. Bu noktada darbeli elektrolizin temizleme ve yüzey kalitesine olumlu etki ettiği, direkt elektroliz ile paslanmaz çelik levhaların sürekli ısıl işleminin kaliteli ve kısa sürede gerçekleştirilebileceği söylenebilir.