TÜRKİYE'DEKİ TEKNOLOJİK ÜRÜNLERİN ÇOK DEĞİŞKENLİ İSTATİSTİK YÖNTEMLERLE PAZAR ANALİZİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, İstatistik Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Aylin Uçan

Danışman: Doğan Yıldız

Özet:


Gelişen teknoloji çağı ile birlikte satışa sunulan ürün ya da hizmetlerdeki değişimler işletmeler arası rekabeti arttırmıştır. Bu rekabetten dolayı işletmeler bulundukları pazarın çevresini ve tüketiciyi merak etmeye başlamışlardır. Çünkü bulunduğu pazarın çevresini ve müşteriyi iyi analiz edebilen ve bu yönde stratejiler geliştirip, uygulayabilen işletmeler satış performanslarında ve karlılık seviyelerinde olumlu yönde fark yaratabilmektedirler. Bu doğrultuda günümüzde işletmeler için “Pazarlama Araştırmaları” oldukça önemli bir hal almıştır.

Tez kapsamında öncelikle pazarlamanın temel kavramlarına, pazarlama araştırmalarına ve süreçlerine değinilecektir. Daha sonra bu alanda sıklıkla çok değişkenli istatistiksel yöntemler ve pazarlama araştırmaları alanında bu yöntemlerin kullanımı hakkında bilgiler verilecektir. Tezin uygulama aşamasında SPSS programı kullanılarak, Türkiye’nin pek çok ilinde mağazası bulunan ve daha çok elektrik-elektronik ürün gruplarının satışını yapan , bir işletmenin il ve ürün satış adeti düzeyinde 2019 yılına ait verilerine, TÜİK’in internet sitesinden yine il düzeyinde bazı makro değişkenler eklenerek veri seti çok değişkenli bir hale getirilip, diskriminant ve çok boyutlu ölçekleme analizleri ile incelenecektir. Çalışma boyunca işletmenin adı gizlilikten dolayı belirtilmeyecektir. Diskriminant analizi ile  ürün bazında,  satış adet seviyelerine göre gruplanmış olan illerin, makro değişkenler ile ne kadarının açıklanabildiği, hangi değişkenlerin daha önemli olduğu ve gruplar arası sınıflandırma başarı oranları belirlenmeye çalışılacaktır. Çok Boyutlu Ölçekleme Analizi ile illerin ve ürünlerin iki boyutlu uzaydaki yapısı gözlemlenerek, boyutlardaki konumlanmalarına göre benzerlik ve farklılıkları açıklanmaya çalışılacaktır. Sonuç kısmında ise elde edilen çıktılar doğrultusunda işletmenin satış adet seviyelerinde illere göre gözlemlenen farklılıkların hangi değişkenlerden kaynaklanabileceği, hangi il ya da ürün grubu için strateji belirlemenin satış performanslarında bir fark yaratabileceği hakkında bazı öneriler sunulacaktır