Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: VİLDAN BOZ
Danışman: Aslı Görgülü Arı
Özet:
Bu çalışmada; ortaöğretim öğrencilerinin enerji kaynakları
hakkındaki bilgi ve düşüncelerini almak amaçlanmıştır. Ayrıca elde edilen
verilerden yola çıkılarak fizik, kimya ve biyoloji öğretmenlerinden elde edilen
bulgular doğrultusunda enerji okuryazarlığı ve öğrencilerin enerji konularına
ilişkin yetersizlikleri hakkındaki görüşleri alınmıştır. Bu amaç doğrultusunda;
İstanbul ilinde çok sayıda farklı ortaöğretim okulunda, 10.,11. ve 12. sınıfta
öğrenim gören 108 kişilik gönüllü öğrenci grubu ve İstanbul İline bağlı özel ve
devlet okullarında fizik, kimya ve biyoloji öğretmeni olarak çalışan, gönüllü 7
branş öğretmeni amaçsal örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir.
Araştırmada, öğrencilerin enerji kaynaklarına yönelik
görüşlerini belirlemek amacıyla açık uçlu sorulardan oluşan ölçme aracı
katılımcılara uygulanmıştır. Öğrencilere çalışmanın amacı doğrultusunda enerji
kaynaklarına ilişkin sorular yöneltilmiştir. Uygulama öncesinde, pilot uygulama
yapılarak soruların anlaşılırlığı test edilmiştir.
Ortaöğretim fizik, kimya ve biyoloji öğretmenlerinin enerji
okuryazarlığı ve öğrencilerdeki enerji kaynakları ile ilgili eksikliklere dönük
görüşlerini almak amacıyla 8 adet açık uçlu sorudan oluşan yarı yapılandırılmış
görüşme formu ölçme aracı olarak kullanılmıştır. Öğretmenlere çalışmanın amacı
doğrultusunda enerji okuryazarlığı, enerji okuryazarı bireyin özellikleri, enerji
okuryazarlığının ülkemize katkıları ve topluma yansımaları ile ilgili sorular
yöneltilmiştir. Görüşmeler her bir öğretmen ile ortalama 30-40 dakika sürmüş ve
görüşme sorular her öğretmene aynı sözcüklerle yöneltilmiştir.
Araştırmanın öğrenci ve öğretmen gruplarından elde edilen verilerin
analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Verilen cevaplara göre kodlar
belirlenerek frekans ve yüzde (%) tabloları oluşturulmuştur. Araştırmanın
güvenirliliğini sağlamak amacı ile veriler bir alan uzmanı tarafından da
incelenerek, Miles ve Huberman’ın (1994) güvenirlik formülü kullanılarak
güvenirlik hesaplamaları yapılmıştır.
Araştırma sonucunda, öğrencilerin enerji kaynakları ve
enerji kaynaklarının bazı zararlarına ilişkin bilgi sahibi olduğu fakat sahip
oldukları bilginin yetersiz olduğu görülmüştür. Öğretmenlerden elde
edilen verilerin analizi sonucunda ise fizik
ve kimya öğretmenlerinin enerji ile ilgili konulara daha hâkim oldukları, bazı
öğretmenlerin enerji okuryazarlığı hakkında yeterince bilgi sahibi olmadığı
belirlenmiş ve öğretmenlerin öğrencilerdeki eksikliklerin nedeni olarak
müfredatı yeterli görmedikleri sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma sonucunda elde
edilen bulgular dikkate alınarak, bazı önerilerde bulunulmuştur.